O niektórych skutkach dominacji kultury pieniądza i ignorowania historii ekonomii

Punktem wyjścia rozważań autora są poglądy wybitnych myślicieli z przeszłości: Arystotelesa, Adama Smitha, Thorsteina Veblena, Johna Kennetha Galbraitha i Daniela Bella na temat właściwych i pożądanych celów ludzkiego gospodarowania i tworzenia rzeczywistego bogactwa oraz – co nie mniej ważne – radykalnego odejścia od tych celów dla realizacji ostatecznie zgubnej idei pomnażania bogactwa pieniężnego. Celem rozważań autora jest wskazanie na istotne zagrożenia również dla współczesnych gospodarek w przypadku kultywowania owej „kultury pieniądza” (Veblenowska „pecuniary culture”), co niestety wręcz nasila się w dobie obecnej. Jednym z najbardziej spektakularnych efektów dominacji tej kultury jest niewątpliwie obecny globalny kryzys finansowy i gospodarczy.

The purpose of the text is to show some consequences of the so-called pecuniary culture which dominated contemporary socio-economic life in Western developed countries. According to that specific culture all social and economic activities are subordinated to financial goals and criteria. There were some strong objections against that trend in socio-economic behaviour, stemming from Aristotle’s distinction (oikonomos versus chrematistike), and in our times from Thorstein Veblen’s severe critique of pecuniary oriented leisure class – ‘businessmen’. Unfortunately that heterodox criticism was and still is dominated by orthodox mainstream economics which always defends liberal dogma of pecuniary profit as the only acceptable and reasonable purpose of economic activity. Current crisis in global finances proofs that it is rather a false believe of academic economics and of the real economy. The conclusion is: in order to avoid the next Great Depression the process of the so-called financialization of contemporary economies must be limited and societies must overcome their pecuniary oriented behaviour.