Graptolite-like fibril pattern in the fusellar tissue of Palaeozoic rhabdopleurid pterobranchs

The fusellar tissue of Palaeozoic rhabdopleurid pterobranchs has been studied using the SEM techniques. The fibrillar material of Ordovician Kystodendron ex gr. longicarpus and Rhabdopleurites primaevus exhibits a distinct dimorphism, comprising: (1) thinner, wavy and anastomosing/branching fusellar fibrils proper, producing a tight three-dimensional meshwork; and (2) long, more or less straight and unbranched cortical fibrils, sometimes beaded, and arranged in parallel. These fibrils are similar to the fusellar and cortical fibrils of graptolites, respectively. Until now, dimorphic fibrils and their arrangement within fusellar tissue were regarded as unique characters of the Graptolithina. In general, the fibrillar material of these fossils is partially preserved in the form of flaky material (new term) composed of flakes (new term). Flakes are interpreted as flattened structures originating from the fusion of several neighbouring tightly packed fibrils. A Permian rhabdopleurid, referred to as Diplohydra sp., reveals a fabric and pattern of fusellar tissue similar to that of both Ordovician rhabdopleurids but devoid (?) of cortical fibrils. The results presented here question views that: (1) substantial differences in fabric and pattern of fusellar tissue exist between fossil pterobranchs and graptolites; and (2) the ultrastructure of pterobranch periderm has remained unchanged at least since the Ordovician. The Palaeozoic rhabdopleurids investigated are closer ultrastructurally to graptolites than to contemporary pterobranchs. The pterobranchs and the graptolites should be treated as members of one class - the Graptolithoidea.

Przeprowadzono badania ultrastrukturalne perydemy trzech paleozoicznych pióroskrzelnych (Pterobranchia) z rzędu Rhabdopleurida: ordowickich Kystodendron ex gr. longicarpus (Eisenack) i Rhabdopleurites primaevus Kozłowski, oraz permskiego Diplohydra sp. Wykazano, że tkanka fuzellarna form ordowickich składa się z tego samego tworzywa co u graptolitów oraz wykazuje typowy dla nich dymorfizm fibrylarny i układ przestrzenny: tworzą ją stosunkowo cienkie, rozgałęziające się, powyginane włókna fuzellarne oraz grube, często równolegle ułożone włókna kortykalne. Włókien kortykalnych nie stwierdzono u Diplohydra sp., która zachowała jednak typowo graptolitowy charakter włókien fuzellarnych. Między włóknami wszystkich zbadanych form występują struktury określone jako płatki (flakes), powstałe wskutek cementacji kilkunastu lub więcej sąsiadujących ze sobą włókien. Materiał perydermalny zbudowany z płatków (flaky material - nowy terrnin) obserwowany był uprzednio u graptolitów. Stwierdzony w badanym materiale dymorfizm fibrylarny był dotąd uważany za właściwy jedynie graptolitom, podczas gdy tkanka fuzellarna pióroskrzelnych, zarówno kopalnych jak i współczesnych miała być zbudowana wyłącznie z cienkich, nierozgałęziających się włókien. Uzyskane wyniki potwierdzają trafność koncepcji Beklemiszewa (1951) o traktowaniu współczesnych i kopalnych pióroskrzelnych jako przedstawicieli gromady Graptolithoidea.