Wielokryterialna ocena skutków regulacji rzek

W pracy podjęto próbę oceny skutków wykonania robót regulacyjnych w korytach rzecznych w aspekcie bezpieczeństwa powodziowego i ekologicznego. Zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, konieczne jest znalezienie kompromisu w tym zakresie. Dlatego w analizie uwzględniono zarówno kryteria techniczne, jak i przyrodnicze. Badania terenowe wykonano w okresach wegetacyjnych w latach 2008–2014, w małych i średnich ciekach nizinnych Dolnego Śląska, w których wykonano roboty regulacyjne. Zakres tych robót był zróżnicowany. Badania terenowe obejmowały pomiar i opis wybranych technicznych i przyrodniczych elementów złożonego systemu koryta cieku, takich jak: spadek podłużny, szerokość dna, głębokość koryta, nachylenie i sposób umocnienia skarp, substrat dna, zacienienie koryta, naturalne elementy w korycie, liczba gatunków naczyniowych roślin wodnych oraz stopień pokrycia przez nie dna cieku. Na podstawie wyników badań dokonano wielokryterialnej oceny skutków robót. W tym celu zastosowano metodę unitaryzacji zerowanej. Pozwoliło to utworzyć liniowy ranking koryt rzecznych oraz wskazać optymalne rozwiązanie w aspekcie zrównoważonego rozwoju.

The study presents an attempt of evaluation of the effects of the regulatory works in river beds in terms of the flood protection and the ecological safety. In accordance with the principle of sustainable development it is necessary to find a compromise in this regard. Therefore, the analysis takes into account both the technical criteria, as well as the natural criteria. The field studies were conducted in growing seasons in years 2008–2014 on four small and medium-sized lowland watercourses in Lower Silesia region, where the regulation works have been performed. The range of these works was varied. The study included measurements and description of selected technical and natural elements of complex stream bed system, such as: longitudinal profile, bottom width, watercourse depth, bank slope, type of bank protection, type of bottom substrate, the degree of shading, natural elements in the watercourse bed, number of aquatic plants species and bottom coverage with the plants. Based on the results of the study the multi-criteria evaluation of the effects of river regulation was performed. Analysis was performed with the use of the Zero Unitarization Method. It allowed to determine a linear ranking of the river beds and to identify the optimal solution in terms of the sustainable development.