W kierunku nowej polityki przemysłowej Unii Europejskiej. Rola mechanizmu IPCEI

Cel naukowy: Celem głównym artykułu jest identyfikacja mechanizmu IPCEI, który jest innowacyjnym narzędziem europejskiej polityki przemysłowej. Pierwszym celem szczegółowym jest wskazanie kluczowej roli państw w tym mechanizmie, który można utożsamiać z tzw. nowym podejściem międzyrządowym. Drugi cel wiąże się z opisem nowego podejścia do projektów innowacyjnych w skali europejskiej, czyli budowaniem i zarządzaniem całym łańcuchem wartości projektu (GVC – Global Value Chain). Ostatni, trzeci cel szczegółowy wiąże się z nowym podejściem do polityki przemysłowej i badawczo-rozwojowej UE. Problem i metody badawcze: W artykule poddany będzie analizie mechanizm IPCEI (Important Projects for Common European Interest). W opracowaniu została zastosowana metoda systemowa średniego rzędu, dzięki której opisane są wzajemne systemowe relacje formalno-instytucjonalne między politykami i działaniami strukturalnymi UE oraz neoinstytucjonalizm racjonalnego wyboru, który wykorzystany został do analizy mechanizmów i oczekiwanych efektów wynikających z IPCEI. Zastosowane techniki badawcze to analiza dokumentów oraz obserwacja jawna, pośrednia. Teorią, która będzie pomocna przy analizie implementacji mechanizmu IPCEI i jego użyteczności względem dwóch horyzontalnych polityk UE będzie nowe podejście międzyrządowe. Proces wywodu: W hipotezie badawczej falsyfikowanej w pracy założono, że IPCEI jest potencjalnie skutecznym mechanizmem wspierania międzynarodowej konkurencyjności UE, ale jego efektywność wiązać się będzie z właściwym definiowaniem wyzwań strategicznych Unii, precyzyjnie określoną i respektowaną współpracą na linii UE – państwa członkowskie i wreszcie mierzalnymi efektami zmian społeczno-ekonomicznych dla obywateli i firm unijnych. Artykuł kończy analiza dotychczasowych działań na rzecz implementacji tego mechanizmu wraz ze wskazaniem jego kluczowych czynników powodzenia. Wyniki analizy naukowej: W wyniku analizy dowiedziono, że powodzenie implementacji mechanizmu IPCEI zależeć będzie od przesłanek politycznych, instytucjonalnych, technologicznych oraz społecznych, które będą stanowiły o skuteczności państw, elastyczności i otwartości instytucji europejskich (głównie Komisji Europejskiej) oraz innowacyjności i konkurencyjności europejskiego przemysłu. Wnioski, innowacje, rekomendacje: Wnioski będą skupiały się na wskazaniu potencjalnych korzyści i zagrożeń wynikających z implementacji zarówno prawnego mechanizmu IPCEI, jak i jego społeczno-ekonomicznych skutków.

Research objective: The main aim of the article is to identification the IPCEI mechanism, which is an innovative tool of European industrial policy. The first detailed goal is to indicate the key role of states in this mechanism, which can be equated with the a new intergovernmental approach. The second goal is related to the description of a new approach to innovative projects on a European scale, i.e. building and managing the entire project value chain. The last, third specific objective is related to the new approach to the EU industrial and research and development policy. The research problem and methods: The article will analyze the IPCEI mechanism. The study will use the middle-order system method, which describe the mutual formal and institutional systemic relations between EU policies and structural actions and the neo-institutionalism of rational choice, which be used to analyze the mechanisms and expected effects resulting from the IPCEI. The research techniques used are the analysis of documents observation. The theory that will be helpful in analyzing the implementation of the IPCEI mechanism will be the new intergovernmental approach. The process of argumentation: The research hypothesis falsified in the article assumes that the IPCEI is a potentially effective mechanism for supporting the international competitiveness of the EU, but its effectiveness will be associated with the proper definition of EU strategic challenges, precisely defined and respected cooperation between the EU and the Member States and, finally, measurable effects of social and economic changes. economic benefits for EU citizens and businesses. The article ends with an analysis of the activities carried out to date for the implementation of this mechanism. Conclusions, innovations, and recommendations: Conclusions will focus on identifying the potential benefits and threats of the implementation of both the legal IPCEI mechanism and its socio-economic consequences.