Piękno, muzyka i praca w pedagogii ks. Luigiego Giussaniego

Włoski ksiądz Luigi Giussani wypracował charakterystyczny styl pedagogii, który jest kontynuowany w założonym przez niego ruchu Komunia i Wyzwolenie. W celach pedagogicznych pogłębiał znaczenie potocznie używanych pojęć, takich jak piękno, muzyka, praca, tworząc „pojęcia użytkowe” na potrzeby swojej pedagogii, bez tworzenia systemu filozoficznego czy nawet teologicznego. Piękno klasycznie wiązał z prawdą, ale także z subiektywnymi pojęciami gustu czy estetki. Muzykę, zwłaszcza klasyczną, wykorzystywał do ukazania najgłębszych pragnień ludzkich, na które odpowiedzią jest Chrystus. W swej pracy pedagogicznej zinterpretował kilkadziesiąt utworów muzycznych, ukazujących głębię i naturę człowieka. Pracę interpretował jako z jednej strony przemoc władzy, a z drugiej – gdy jest poddana osądowi serca – jako najgłębszy wyraz tożsamości człowieka. Cała pedagogia Giussaniego była narzędziem, środkiem, sposobem prowadzenia jego uczniów do komunii z Chrystusem, stąd też istotne kategorie filozoficzno-kulturowe, którymi się posługiwał, można nazwać „pojęciami użytkowymi”, gdyż nie odznaczają się systematyczną spójnością charakterystyczną dla definicji filozoficznych czy teologicznych. Jednak pod względem pedagogii jego oddziaływanie było i jest wyjątkowe i wciąż żywe.

The Italian priest Luigi Giussani developed a distinctive style of pedagogy which is continued in the Communion and Liberation movement that he founded. For pedagogical purposes, he deepened the meaning of commonly used concepts such as beauty, music, work, creating “applied concepts” for the needs of his pedagogy, without creating a philosophical or even theological system. He classically associated beauty with truth, but also with subjective notions of taste and aesthetics. He used music, especially classical music, to show the deepest human desires, to which Christ is the whole answer. In his pedagogical work, he interpreted several dozen pieces of music, showing the depth and nature of man. He interpreted the work as, on the one hand, the violence of power, and on the other hand – when it is subjected to the judgment of the heart – as the deepest expression of human identity. All of Giussani’s pedagogy was a tool, a means, a way of leading his students to communion with Christ, hence the important philosophical and cultural categories that he used can be called “applied concepts”, because they do not have the systematic consistency characteristic of philosophical or theological definitions. However, in terms of pedagogy, his impact was and is unique and still alive.