Ewolucja wybranych elementów systemu politycznego Pierwszej i Drugiej Republiki Litewskiej

The roots of the Lithuanian political system precede the emergence of the modern Lithuanian state in 1918 by several decades. For over a hundred years before independence, Lithuania was an integrated part of the imperial tsarist Russia, and in 1940–1991, a union republic of the USSR. After regaining independence in 1991, while shaping the new political system, the Lithuanian political elite decided to refer to the systemic and institutional patterns from the short period of the functioning of democratic governments in the First Republic of Lithuania. The aim of the study is to analyze the evolution of the Lithuanian political system and the individual elements influencing its changes in the years 1920–1926 and 1990–2020. As a result, it was possible to demonstrate the similarities and differences in particular periods of the evolution of democracy, which was extremely helpful in indicating the directions of development of political systems and their individual elements.

Korzenie litewskiego systemu politycznego poprzedzają o kilka dekad powstanie nowoczesnego państwa litewskiego w 1918 r. Przez ponad sto lat przed uzyskaniem niepodległości Litwa była zintegrowaną częścią imperium carskiej Rosji, a w latach 1940–1991 republiką związkową ZSRR. Po ponownym odzyskaniu niepodległości w 1991 r., kształtując nowy system polityczny, litewskie elity polityczne postanowiły nawiązać do wzorców systemowych i instytucjonalnych z krótkiego okresu funkcjonowania demokratycznych rządów w I Republice Litewskiej. Celem pracy jest analiza ewolucji systemu politycznego Litwy i poszczególnych elementów wpływających na jego przemiany w latach 1920–1926 i 1990–2020. Przeprowadzona analiza umożliwiła wykazanie podobieństw i różnic w poszczególnych okresach ewolucji demokracji, co było niezwykle pomocne przy wskazywaniu kierunków rozwoju systemów politycznych i ich poszczególnych elementów.