Kościół pw. św. Jakuba we Wrocławiu w świetle wybranych badań architektoniczno-archeologicznych z lat 1947–1991

W artykule omówiono wybrane badania architektoniczno-archeologiczne pierwotnego kościoła św. Jakuba we Wrocławiu z 1. połowy XIII w. Opracowanie stanowi zbiór studiów architektoniczno-archeologicznych przeprowadzonych przez badaczy: Tadeusza Kozaczewskiego, Czesława Lasotę, Jerzego Rozpędowskiego oraz Edmunda Małachowicza. Istnieje wiele wzmianek na temat kościoła pw. św. Jakuba (obecnie św. Wincentego i św. Jakuba) zwłaszcza z okresu nadania Wrocławiowi praw miejskich. Niewiele natomiast pisano o początkach jego budowy. Powstało kilka hipotez na temat wyglądu pierwszej świątyni i jej późniejszych przeobrażeń. Zmieniały się one wraz z odkryciami kolejnych reliktów budowli przez badaczy. Drobnym uzupełnieniem stanu wiedzy na temat wyglądu pierwszego kościoła jest próba rekonstrukcji późnoromańskiej krypty. Zachowane relikty tej części obiektu, ustalenia badaczy oraz wybrane obiekty analogiczne pozwoliły na podjęcie próby przedstawienia wiarygodnej historycznie trójwymiarowej wizualizacji wnętrza. Wciąż jednak pozostaje wiele niewyjaśnionych kwestii i punktów spornych uniemożliwiających autentyczne zrekonstruowanie wyglądu całej bryły pierwszego kościoła.

In the article there is discussed the current state of architectural and archeological research on the church of St James in Wrocław from the 1st half of the 13th century. The paper is a set of architectural and archaeological studies conducted by researchers: Tadeusz Kozaczewski, Czesław Lasota, Jerzy Rozpędowski and Edmund Małachowicz. There are many references to St James’s church (now St Vincent and St James), especially from the period of time when Wrocław received the borough charter. There is not much information about the beginnings of this church. There are some hypotheses about the appearance of the first temple and its transformations. These hypotheses changed with the subsequent discoveries of relicts of the building. The attempt to reconstruct the late Romanesque crypt, based on the studies, is a complement to the state of knowledge about the appearance of the first church. The preserved remains of this part of the temple, findings of researchers and analogous buildings were the basis for the reconstruction (three-dimensional visualization of the interior). Actually, many unexplained issues make impossible the reconstruction of the authentic look of the entire body of the first church.