The role and scope of architectural and conservation research procedures in the process of restoring the splendour of an architectural monument created after 1945 on the example of the Suburban Railway Station in Gdynia

Modern Movement buildings, despite their relatively recent construction, are sometimes affected by radical transformations of layout and form. The railway stations being one of the most important public buildings in the city are a special group of them. Due to long-term and intensive use they may bear the signs of exploitation of parts of its substance and have secondary transformations disharmony with the building. The subject of the article are architectural and conservation studies of the Suburban Railway Station in Gdynia, built in the mid-1950s. The authors of the article set themselves the goal of presenting the research procedures developed for it in the years 2016–2022, which are an introduction to revaluation process. The research methods used during the field work made it possible to identify the originally used techniques of execution and finishing methods and to determine the procedures for their reconstruction using conservation methods. The results of the conducted research became the basis for determining the scope of conservation protection of the station building, as well as the possibility of interfering with its partly “functionless” substance through adaptation and modernization activities.

Budynki modernistyczne pomimo względnie nieodległego czasu powstania bywają dotknięte radykalnymi przekształceniami układu i formy. Szczególną ich grupą są dworce, które jako jedne z najważniejszych budynków publicznych miasta z powodu długotrwającego i intensywnego użytkowania mogą nosić znamiona wyeksploatowania fragmentów substancji oraz mieć wtórne nawarstwienia dysharmonizujące z obiektem. Tematem artykułu są badania architektoniczne i konserwatorskie powstałego w połowie lat 50. XX w. Dworca Podmiejskiego w Gdyni. Autorki artykułu postawiły sobie za cel przedstawienie opracowanych dla niego w latach 2016–2022 procedur badawczych stanowiących wstęp do działań rewaloryzacyjnych. Zastosowane podczas prac terenowych metody badań pozwoliły na identyfikację oryginalnych technik wykonania i metod wykończenia oraz określenie procedur ich odtwarzania metodami konserwatorskimi. Wyniki przeprowadzonych prac stały się podstawą wyznaczenia zakresu ochrony konserwatorskiej budynku dworcowego i określenia możliwości ingerencji w jego częściowo pozbawioną funkcji substancję za pośrednictwem działań adaptacyjnych i modernizacyjnych.