Możliwości przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu na przykładzie powiatu gorlickiego

Wykluczenie transportowe jest jednym z najczęściej dyskutowanych tematów w polityce transportowej Polski ostatnich lat. Celem artykułu jest zbadanie poziomu dostępności transportowej oraz zdefiniowanie metod zwalczania wykluczenia transportowego w powiatach, przeprowadzone na bazie obecnego stanu systemu transportowego powiatu gorlickiego. Artykuł zawiera krótki rys historyczny regionu oraz jego charakterystykę geograficzną i społeczno-gospodarczą. Diagnoza istniejącego stanu systemu transportowego przeprowadzona została na podstawie danych adresowych zaczerpniętych z Państwowego Rejestru Granic, danych GUS oraz rozkładów jazdy przewoźników. Na podstawie uzyskanych danych zdefiniowane zostały główne problemy w odniesieniu do poszczególnych gałęzi transportu publicznego. W oparciu o analizę dostępności czasowej i przestrzennej, wskazane zostały obszary, w których należy podjąć działania, aby zminimalizować wpływ wykluczenia transportowego na mieszkańców powiatu. Zaproponowane zmiany obejmują między innymi sposób finansowania transportu publicznego, wytyczenie nowych linii czy zwiększenie częstotliwości kursowania pojazdów. Poruszony został także temat nowoczesnych rozwiązań, takich jak autobusy na żądanie, carpooling, czy wykorzystanie autobusów szkolnych w regularnym przewozie pasażerów. Artykuł zamyka porównanie stanu wykluczenia transportowego przed i po wdrożeniu sugerowanych zmian.

Transport exclusion is one of the most discussed topics in Poland’s transport policy in recent years. The article aims to examine the level of transport accessibility and to define the methods of counteracting transport exclusion in poviats based on the current state of the transport system of the Gorlice poviat. The diagnosis was carried out based on address data collected from the State Register of Borders (PRG), data from the Central Statistical Office (GUS), and timetables of carriers. Based on the obtained data, a socio- economic analysis was carried out and the main problems concerning individual modes of public transport were defined. Based on the analysis of the availability of time and space, changes have been proposed, including, among others, the method of financing public transport, establishing new lines, or increasing the frequency of vehicles. The subject of modern solutions, such as buses on demand, carpooling, or the use of school buses in the regular transport operating, was also discussed. The article ends with a comparison of the transport exclusion state before and after implementing the suggested changes.