Hordeum bulbosum — jako źródło efektywnej odporności na rdzę karłową jęczmienia

Rdza karłowa jęczmienia powodowana przez grzyb Puccinia hordei jest chorobą o dużym znaczeniu gospodarczym i ekonomicznym. Jęczmień bulwiasty (Hordeum bulbosum L.) stanowi pulę genetyczną jęczmienia II rzędu. Analizowano podatność/odporność 26 linii rekombinacyjnych otrzymanych w wyniku krzyżowania jęczmienia zwyczajnego (Hordeum vulgare L.) i H. bulbosum na 8 izolatów P. hordei. Otrzymane wyniki pozwoliły na wyodrębnienie 22 linii z genami odporności, w tym 7 linii wysoce odpornych o typie reakcji 0 na wszystkie izolaty. Spośród badanych linii 9 miało więcej niż jeden gen odporności. Dla 2 linii była postulowana obecność przynajmniej jednego genu warunkującego reakcję typu 2, która może świadczyć o odporności częściowej tych obiektów. Podatność odmian rodzicielskich H. vulgare potwierdza pochodzenie odporności badanych linii od H. bulbosum. Bazując na otrzymanych wynikach można stwierdzić, że są to nieznane geny odporności. Odporne linie rekombinacyjne H. bulbosum × H. vulgare są dobrym materiałem wyjściowym dla programów hodowlanych mających na celu uzyskanie nowych wysoce odpornych na choroby odmian jęczmienia uprawnego.

Leaf rust caused by fungus Puccinia hordei has a great economic importance. Bulbous barley grass (Hordeum bulbosum L.), is the member of the secondary barley genepool. In the presented study, 26 recombinant lines obtained from crosses of barley cultivars of H. vulgare and H. bulbosum were tested with 8 differential isolates of leaf rust. Based on screening tests it was concluded that resistance to leaf rust was present in 22 from total 26 recombinant lines. Outstanding resistance to leaf rust was identified in 7 lines. These lines showed resistance reaction 0 for inoculation with all isolates used. However, based on resistance reaction we concluded that 9 lines may have had more than one resistance gene because they expressed different resistance reactions. For 2 lines we postulated presence of one or more resistance genes expressed as resistance reaction 2. In addition, expression of resistance reaction 2 is showing also a possibility for the presence in these lines of some level of partial resistance. Barley cultivars used as parents showed lack of resistance. It confirms that resistance loci present in tested recombinant lines originated from H. bulbosum parents. Based on results it may be concluded that leaf rust resistance identified in recombinant lines may represent new unique type of resistance. Hybrid lines with identified resistance to leaf rust originating from H. bulbosum can be used in breeding programmes to provide farmers with cultivars with highly effective resistance to this disease.