Ocena zdolności kombinacyjnej wybranych form rodzicielskich borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.) dla siły wzrostu siewek

Celem badań było określenie wartości hodowlanej 12 genotypów rodzicielskich borówki wysokiej (Vaccinium corymbosum L.) na podstawie oceny ich ogólnej i specyficznej zdolności kombinacyjnej (GCA i SCA) dla siły wzrostu siewek. Materiał badawczy stanowiła populacja 2100 siewek F1 uzyskanych z programu krzyżowania w 2014 roku. Krzyżowania 7 form matecznych (♀) – ‘Aurora’, ‘Bluecrop’, ‘Brigitta Blue’, ‘Chandler’, ‘Draper’, ‘Duke’, ‘Northland’ oraz 5 form ojcowskich (♂) – ‘Earliblue’, ‘KazPliszka’, ‘Polaris’, ‘Toro’, ‘Weymouth’ były wykonane w układzie czynnikowym (7x5). Jesienią 2014 r. założono doświadczenie polowe w układzie kompletnych bloków losowych, w 4 powtórzeniach, z 15 siewkami na poletku. W 2019 r. wykonano ocenę fenotypową populacji siewek pod kątem siły wzrostu roślin. Stwierdzono, że siewki różniły się istotnie tą cechą morfologiczną roślin. Na podstawie wyników oceny fenotypowej populacji siewek określono efekty GCA dla 12 rodzicielskich odmian i efekty SCA dla 35 rodzin mieszańcowych dla tej cechy. Analiza statystyczna wykazała, że formy rodzicielskie różniły się istotnie pod względem zdolności kombinacyjnej (efekty GCA i SCA) dla siły wzrostu. Formy rodzicielskie posiadające istotne i dodatnie wartości efektów GCA były potencjalnie przydatnymi dawcami genów determinujących silny wzrost, natomiast istotne i negatywne wartości efektów innych form rodzicielskich wskazywały na pogorszenie tej cechy u ocenianego potomstwa. Statystycznie istotne dodatnie lub ujemne wartości efektów SCA były wynikiem interakcji genetycznej obu form rodzicielskich w tych rodzinach mieszańcowych, a zatem mogły wpłynąć na poprawę lub pogorszenie siły wzrostu siewek borówki wysokiej.

The aim of the study was to determine the breeding value of 12 highbush blueberry (Vaccinium corymbosum L.) parental genotypes based on the estimation of their general and specific combining ability (GCA and SCA) for seedling growth. The research material was a population of 2,100 F1 plants obtained from the 2014 crossing program. Crosses of 7 maternal forms (♀) - ‚Aurora’, ‚Bluecrop’, ‚Brigitta Blue’, ‚Chandler’, ‚Draper’, ‚Duke’, ‚Northland’ - and 5 paternal forms (♂) - ‚Earliblue’, ‚KazPliszka’, ‚Polaris’, ‚Toro’, ‚Weymouth’ - were made in a factorial design (7x5). In autumn 2014, the field experiment was established in complete randomized block design, in 4 replications, with 15 seedlings per plot. In 2019, a phenotypic evaluation of the seedling population was done for plant growth . We found that the seedlings differed significantly in this plant morphological trait. Based on the results of the phenotypic evaluation of the seedling population, the GCA effects for 12 parental cultivars and SCA effects for 35 hybrid families for this trait were determined. Statistical analysis showed that the parental forms differed significantly in their combining ability (GCA and SCA effects) for plant growth. The parental forms possessing significant and positive values of GCA effects were potentially useful donors of genes determining strong growth, while, conversely, significant and negative effects in other parental forms influenced the deterioration of this trait in the assessed offspring. Statistically significant positive or negative values of SCA effects were the results of genetic interaction of both parental forms within these hybrid families, and could, therefore, inform the breeder of the improvement or deterioration of plant growth in blueberry seedlings.