Wpływ dodatku otrąb na wybrane właściwości reologiczne ciasta pszenżytniego oraz cechy pieczywa

Pszenżyto, pomimo wielu walorów agronomicznych oraz żywieniowych jest nadal w nieznacznym stopniu wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Powodem jest wysoka aktywność amylolityczna ziarna oraz niezadowalające właściwości reologiczne ciasta w porównaniu do pszenicy. Celem prowadzonych badań wstępnych była analiza cech fizykochemicznych pszenżyta i sprawdzenie w jaki sposób dodatek otrąb do mąki pszenżytniej będzie wpływał na zmianę właściwości reologicznych ciasta i parametry pieczywa. Materiał doświadczalny stanowiła mąka uzyskana z ziarna dwóch odmian pszenżyta ozimego, suplementowana otrębami pszenżytnimi (OP) w ilości 10%, 25% i 50%. W całości materiału oznaczono liczbę opadania, określono parametry reologiczne ciasta na podstawie analizy farinograficznej oraz przeprowadzono wypiek laboratoryjny. Otrzymane pieczywo oceniono pod względem objętości oraz parametrów teksturalnych bochenków. Dodatek OP do mąki pszenżytniej istotnie wpływał na zmianę wszystkich analizowanych cech. Liczba opadania ulegała zmniejszeniu po dodaniu 25% OP, natomiast wodochłonności badanych mieszanek wzrastały wraz ze zwiększającym się udziałem OP w zakresie od 55% do 64,6%. Pozostałe parametry farinograficzne również zmieniały się, przy czym największe różnice zaobserwowano po dodaniu 25% i 50% OP. W przypadku tych dwóch poziomów dodatku OP stwierdzono również istotne obniżenie objętości pieczywa w zakresie od 335 cm3 do 229 cm3. Pieczywo wypieczone z czystej mąki pszenżytniej oraz z dodatkiem 10% OP charakteryzowało się najlepszą jakością pod względem kształtu bochenka, stopnia wypieczenia i parametrów teksturalnych miękiszu. Uzyskane wyniki potwierdzają brak powtarzalności i stabilności  parametrów technologicznych pomiędzy poszczególnymi odmianami pszenżyta i wskazują na konieczność prowadzenia dalszych badań w celu poszukiwania czynników wpływających na kształtowanie tych cech.

Triticale is still used in the food industry to a limited extent, despite many agronomic and nutritional values. The reason is the high amylolytic activity of the grain and the unsatisfactory rheological properties of the dough in comparison to wheat. The aim of the preliminary research was to analyse the physicochemical properties of triticale and to check how the addition of bran to triticale flour will affect the change in the rheological properties of the dough and bread parameters. Material for the study comprised of flour obtained from the grain of two varieties of winter triticale, supplemented with triticale bran (OP) in the amount of 10%, 25% and 50%. All samples were analysed for the falling number value, whereas the rheological parameters of the dough were determined on the basis of farinographic analysis and next the laboratory baking was carried out. The bread obtained was evaluated in terms of volume and textural parameters of the loaves. The addition of OP to triticale flour significantly influenced the change of all the analysed characteristics. The falling number decreased after addition of 25% of OP, while the water absorption of the tested mixtures increased with the increasing share of OP in the range from 55% to 64.6%. Other farinographic parameters also changed, with the greatest differences observed after addition of 25% and 50% of OP. In the case of these two levels of the OP additive, a significant reduction in bread volume in the range from 335 cm3 to 229 cm3 was also observed. Bread baked from pure triticale flour and with the addition of 10% of OP was characterized by the best quality in terms of the shape of the loaf, degree of baking and textural parameters of the crumb. The obtained results confirm the lack of stability of technological parameters between individual varieties of triticale and indicate the need to conduct further research in order to search for factors influencing the formation of these characteristics.