Selekcja rodów hodowlanych jęczmienia jarego na podstawie analizy statystycznej trzyletniej serii doświadczeń

W pracy przedstawiono wyniki analizy trzyletniego cyklu doświadczeń hodowlanych z rodami jęczmienia jarego. Były to: doświadczenie jednopowtórzeniowe, przedwstępne i wstępne wykonane odpowiednio w 2008, 2009 i 2010 roku przeprowadzone w stacji Hodowli Roślin w Polanowicach (Małopolska Hodowla Roślin). Przedstawiona w pracy koncepcja opracowania wyników serii doświadczeń z nowymi rodami oparta jest na szerokim wykorzystaniu metod statystycznych. Takie podejście umożliwia całościowe spojrzenie na wyniki doświadczeń przeprowadzonych dla rodów jęczmienia jarego z jednej stacji hodowli jak również rodów pochodzących z różnych stacji doświadczalnych. Przeprowadzona analiza wykazała małe zróżnicowanie pomiędzy plonami rodów badanych w doświadczeniu jednopowtórzeniowym. Uwypuklenie zróżnicowania pomiędzy rodami można uzyskać poprzez zastosowanie bardziej zaawansowanych metod statystycznych takich jak analiza wariancji doświadczeń ze wzorcami, analiza wariancji układów hierarchicznych (z powtórzeniami), analiza doświadczeń wieloletnich. Trzyletnia syntetyczna ocena genotypów pochodzących z hodowli Polanowice wykazała występowanie interakcji genotyp × lata objawiającą się niestabilnością w plonowaniu. Oddzielne analizowanie każdego roku badań może spowodować utratę cennych genotypów.

In this paper the results of the analysis of three year breeding trial cycle with lines of spring barley is presented. Single replication, pre-preliminary and preliminary trials were conducted in the 2008, 2009 and 2010 respectively. The analyzed trials were conducted at the plant breeding station in Polanowice (Małopolska Hodowla Roślin). The presented conception of description of the results of the trial series with breeding lines and controls is based on an extensive use of the statistical methods. This approach enables a holistic view on the results of the conducted trials for the spring barley lines both from given breeding station and from different experimental stations. The analysis made it possible to show a small variation between the yields of breeding lines in a the not replicated trial. Variation between lines can be demonstrated when more advanced statistical methods, such as analysis of variance of augmented designs, analysis of variance of hierarchical designs or analysis of many years of trials, are used. On the basis of the three year synthetic evaluation of genotypes, which were bred in Polanowice, the interaction genotype × year has been shown by the revealed instability in yielding. A separate analysis of each year of the trials may result in the loss of valuable genotypes.