Ocena stabilności wybranych cech plonotwórczych polskich odmian pszenżyta ozimego

Celem przeprowadzonych badań była ocena stabilności na warunki pogodowe 36 polskich odmian pszenżyta ozimego pod względem masy ziaren z kłosa oraz masy tysiąca ziaren. Jedno-powtórzeniowe doświadczenia polowe przeprowadzono w latach 2001 – 2004 w Gospodarstwie Doświadczalnym Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, w Czesławicach k/Nałęczowa. Zastosowano metodę graficzną biplot typu GGE, współczynnik regresji Eberharta – Russella, miarę ekowalencji Wricke’a, i złożony miernik stabilności Hansona. Odmianami stabilnymi na warunki pogodowe osiągającymi wysokie wartości masy ziaren z kłosa były: Piano, Vero i Tornado. Niestabilne, pod względem masy ziaren z kłosa, odmiany Mundo i Fidelio osiągały większe wartości tej cechy w niekorzystnych warunkach pogodowych. Pod względem masy 1000 ziaren, odmianami stabilnymi i osiągającymi duże wartości badanej cechy były Ugo, Typo, Debo i Piano. Natomiast odmiana Lasko o najwyższych wartościach masy 1000 ziaren była odmianą niestabilną. Odmiany Piano, Ego i Tornado były stabilne i przyjmowały duże wartości obu badanych cech plonotwórczych.

The objective of this study was to evaluate stability of yielding traits of Polish cultivars of winter triticale depending on weather conditions. Grain weight per spike and 1000 grains weight of 36 cultivars were taken into account. Four-year (2001–2004) one-replication field experiments were conducted at the Experimental Field Station of the University of Life Sciences in Czesławice near Nałeczów, Poland. The graphical GGE biplot method, Eberhart – Russell regression coefficient, Wricke ecovalance and Hanson’s composite parameter of stability were used. Cultivars Piano, Vero and Tornado were stable in diverse weather conditions with high grain weight per spike. Cultivars Mundo and Fidelio were unstable but their grain weight per spike increased with deteriorating weather conditions. Cultivars Ugo, Typo, Debo and Piano were stable with high 1000 grains weight. Cultivar Lasko was unstable but achieved the highest 1000 grains weight. Cultivars Piano, Ego and Tornado were stable regarding both tested yielding traits.