O Żydach rosyjskich, Rosjanach i języku rosyjskim w tekstach z „Kanonu literatury wspomnieniowej Żydów polskich”

Artykuł stanowi omówienie wybranych tekstów z wielojęzycznego „Kanonu literatury wspomnieniowej Żydów polskich”. Większość z nich nie była dotąd publikowana w języku polskim. Niektórzy autorzy mieszkali na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim lub okresowo przebywali w przed- lub porewolucyjnej Rosji. W spisanych egodokumentach koncentrowali się na doświadczeniach własnych, religii, kulturze i tożsamości żydowskiej. Stworzyli też, choć niekiedy jedynie na marginesie wspomnień, obraz Żydów rosyjskich, Rusinów i Rosjan. Odnosili się do kultury i języka rosyjskiego, polityki, historii i napięć społecznych. Stanowią świadectwo życia w wielokulturowym i wielojęzycznym niekiedy tyglu, a ich treść, odzwierciedla bogatą i zróżnicowaną kulturę. Teksty „Kanonu wspomnieniowego” to źródła odkrywane na nowe, stwarzające możliwość nowych interdyscyplinarnych interpretacji.

В статье рассматриваются избранные тексты из многоязычного "Канона мемуарной литературы польских евреев". Большинство из них ранее не публиковались на польском языке. Некоторые из авторов жили на польских территориях в период раздела России или провели время в до- или послереволюционной России. В эгодокументах, которые они написали, они сосредоточились на собственном опыте, религии, культуре и еврейской идентичности. Они также создали, хотя иногда только на полях своих воспоминаний, картину российских евреев, русинов и русских. Они касались русской культуры и языка, политики, истории и социальной напряженности. Они свидетельствуют о жизни в порой многокультурном и многоязычном плавильном котле, а их содержание отражает богатую и разнообразную культуру. Тексты "мемуарного канона" - это заново открытые источники, предлагающие возможность новых междисциплинарных интерпретаций.

The article discusses selected texts from the multilingual "Canon of memoir literature of Polish Jews". Most of them have not been published in Polish before. Some of the authors lived in the Polish territories under the Russian partition or spent some time in pre- or post-revolutionary Russia. In the egodocuments they wrote, they focused on their own experiences, religion, culture and Jewish identity. They also created, although sometimes only in the margins of their memories, a picture of Russian Jews, Ruthenians and Russians. They referred to Russian culture and language, politics, history and social tensions. They bear witness to life in a sometimes multicultural and multilingual melting pot, and their contents reflect a rich and diverse culture. The texts of the " Canon of memoir literature" are rediscovered sources, offering the possibility of new interdisciplinary interpretations.