Sądownictwo administracyjne w dobie informatyzacji – ocena wybranych rozwiązań i perspektywy na przyszłość

W opracowaniu przedstawiono analizę możliwości oraz problemów, jakie występują w sądownictwie administracyjnym w związku z wnoszeniem przez strony pism w formie dokumentu elektronicznego, udostępnienia akt sprawy w systemie PASSA (akta elektroniczne) oraz rozpraw, w których strony postępowania oraz publiczność mogą uczestniczyć odmiejscowo (rozprawy zdalne). Rozważania prowadzone są na podstawie działań podejmowanych w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Warszawie oraz Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach. W pierwszej części opracowania dokonano wykładni tych przepisów ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, które regulują wnoszenie przez strony pism w formie dokumentu elektronicznego. Omówiono kryteria, jakie musi spełniać prawidłowo podpisany dokument wniesiony w formie elektronicznej. Zwrócono uwagę na to, czym różni się pismo wniesione w formie dokumentu elektronicznego od e-maila (ePUAP, e-mail), a także jakie skutki procesowe powoduje przesłanie do sądu e-maila, a jakie pisma w formie dokumentu elektronicznego ePUAP. Przedstawiono praktyczne zagadnienia i problemy, z jakimi borykają się strony postępowania oraz sędziowie i urzędnicy. Podniesiono kwestię przesyłania przez organ administracji publicznej do wojewódzkich sądów administracyjnych skarg wniesionych przez stronę skarżącą w formie dokumentu elektronicznego. Przedstawiono najczęstsze problemy wynikające z takich działań. W drugiej części opracowania rozważono uregulowania dotyczące udostępniania akt sprawy w systemie PASSA. Wyjaśniono, czym jest portal PASSA oraz w jaki sposób dochodzi do odwzorowania papierowych akt sprawy. Opisano możliwości, jakie daje tego rodzaju dostęp, zakres udostępniania akt sprawy, okres, na jaki dostęp taki jest udzielony, a także warunki, jakie musi spełnić strona postępowania, aby go otrzymać. Scharakteryzowano ograniczenia i możliwości, jakie daje nowa regulacja. W ostatniej części przedstawiono kwestię przeprowadzania w sądach administracyjnych rozpraw odmiejscowych (zdalnych), omówiono związane z tym regulacje prawne oraz praktykę wybranych sądów administracyjnych. Wypunktowano problemy, jak i korzyści wynikające z możliwości brania udziału w rozprawie bez konieczności fizycznej obecności na sali rozpraw. W opracowaniu wskazano na zalety i wady aktualnych rozwiązań prawnych, ograniczenia technologiczne, zaproponowano też zmiany, które usprawniłyby informatyzację sądownictwa administracyjnego w Polsce.