Ewolucja pozycji ustrojowej Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji

The aim of article is to show the evolution of parliament’s role in Turkey and the changes taking place within the tripartite division of power from the time of the establishment of the Republic of Turkey (1920’s) to 2018. The article attempts to answer the following questions: how have the scope of competences and the position of the Turkish parliament changed? What are the competences of the parliament following the last reform of the Basic Law (1982)? The research hypothesis assumes that in the case of Turkey, we are dealing with a process of gradual deparliamentarization and replacement of parliament’s supremacy in the tripartite division of powers with a strong monocratic executive power. The changes taking place, characterized in successive basic laws and their amendments, can be described as a gradual weakening of the legislative power and the reduction of its powers in the structure of governmental bodies.

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie ewolucji pozycji ustrojowej parlamentu Turcji i zmian zachodzących w obrębie trójpodziału władzy od czasów powstawania Republiki Tureckiej (lata 20. XX w.) do 2018 r. W artykule podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania: jak zmieniał się zakres kompetencji i pozycja Wielkiego Zgromadzenia Narodowego Turcji? Jaki zakres kompetencji posiada turecki parlament po ostatniej reformie Ustawy Zasadniczej z 1982 r.? Sformułowana w niniejszym artykule hipoteza badawcza opiera się na założeniu, że w przypadku Turcji mamy do czynienia z procesem stopniowej deparlamentaryzacji i zastąpienia supremacji parlamentu w strukturze organów trójpodziału władzy, silną monokratyczną władzą wykonawczą. Zmiany zachodzące w obrębie systemu rządów, scharakteryzowane w kolejnych ustawach zasadniczych i ich nowelizacjach, określić można jako stopniowe osłabianie władzy ustawodawczej i zmniejszanie jej kompetencji oraz uprawnień w strukturze organów władzy.