Mała litania uroczysta Karola Szymanowskiego

„Litania do Marii Panny. Dwa fragmenty” op. 59 (1930–1933) była ostatnim utworem wokalnym w twórczości Karola Szymanowskiego. Na niej zakończył trwającą przez wszystkie lata jego działalności kompozytorskiej przygodę ze słowem poetyckim. Skomponowana do fragmentów wiersza Jerzego Lieberta pod tym samym tytułem, z tomu „Gusła ”(1930), była zarazem hołdem złożonym przedwcześnie zmarłemu na gruźlicę w 1931 roku młodemu poecie przez przejętego jego losem Szymanowskiego. Dla kompozytora spotkanie z Liebertem stało się jednym z najważniejszych duchowych wydarzeń w ostatnim okresie życia. Na płaszczyźnie twórczej zbliżył ich do siebie franciszkanizm, jako dążenie do prostoty w sztuce oraz stosunek do rzemiosła artystycznego, do „métier”. Przeżywający żarliwie nawrócenie religijne Liebert, który do polskiej poezji religijnej wprowadził nowy ton, potrącił religijną strunę duszy Szymanowskiego i pomógł mu wydobyć jeszcze muzykę z wyczerpanych już zdaniem autora „Stabat Mater” pokładów jego religijności. Tym samym przyczynił się do ożywienia życia duchowego kompozytora i sprowokował go do swego rodzaju „rachunku sumienia”, którego owocem była właśnie „Litania”. Małe arcydzieło liryki wokalnej ukazujące nowe perspektywy w twórczości Szymanowskiego, a jednocześnie modlitwa kompozytora, jak „Mała msza uroczysta” Gioacchina Rossiniego.

“Litany to the Virgin Mary. Two fragments” op. 59 (1930–33) was the last vocal work in Karol Szymanowski’s oeuvre. Its writing marked the end of Szymanowski’s adventure with poetry, which had lasted throughout his activity as a composer. Composed to fragments of Jerzy Liebert’s poem with the same title, from the collection “Gusła” (1930), it was also a tribute to the young poet–who died prematurely of tuberculosis in 1931–paid by Szymanowski, who was moved by Liebert’s fate. Meeting Liebert became one of the most important spiritual experiences for the composer in the last few years of his life. What brought the two men close on the creative level was Franciscanism as striving for simplicity in art and their attitude to artistic craftsmanship, to the “métier”. Liebert, who experienced a fervent religious conversion and who introduced a new tone into Polish religious poetry, touched a religious chord in Szymanowski’s soul and helped him to extract more music from the reserves of his religiosity, apparently already exhausted in the opinion of the author of “Stabat Mater”. In doing so, he contributed to a revitalisation of the composer’s spiritual life and provoked him into carrying out an “examination of conscience”, as it were, which ultimately led to the writing of the “Litany”. A small masterpiece of vocal lyricism showing new perspectives in Szymanowski’s oeuvre and at the same time a prayer, like Gioacchino Rossini’s “Petite messe solennelle”.