800 lat cegielnictwa na ziemiach polskich - rozwój historyczny w aspekcie technologicznym i estetycznym

Rok 2009 inauguruje obchody 800-lecia ceramiki budowlanej na ziemiach polskich. To piękny jubileusz, którego obchody rozpoczęto w dniu 7 października konferencją z okazji "Dnia Budowlanych." Za początkową datę powstania cegielnictwa polskiego przyjęto rok 1210 tj. rozpoczęcia budowy kościoła cystersów w Kołbaczu, który uważany jest przez większość historyków sztuki i architektury za pierwszą u nas budowlę monumentalną całkowicie ceglaną. Niniejszy artykuł upamiętnia jubileusz powstania cegielnictwa i budownictwa ceglanego w Polsce. Opisuje rodzaje historycznej cegły, organizację pracy w średniowiecznych cegielniach z dawną, prawie zapomnianą terminologią dotyczącą szczegółowych czynności związanych z wyrobem płytek ceramicznych i cegieł. Szczególnie interesująca dla odbiorcy może wydać się problematyka związana z produkcją cegły i kosztami budowy ceglanych obiektów w Polsce, w porównaniu do podobnych realizacji we Francji czy Niemczech. Artykuł kończy krótki szkic dotyczący rozwoju cegielnictwa w czasach współczesnych.

The 2009 year inaugurates the celebration of 800 years of building ceramics in Poland. This is a wonderful jubilee, launched by a conference on occasion of the "Builders' Day" on October 7th in Warsaw. The accepted date of arise of Polish brickmaking is 1210, i.e. when the construction of the Cistercian Church in Kołbacz began, considered by the majority of art and architecture historians as the first monumental full brick building. The article informs about beginnings of brick- making and development of architecture made of ceramic shapes in Poland. The kinds of historic bricks, work organization in medieval brickyards together with old, frequently already forgotten terminology of individual activities for making ceramic shapes and bricks, are described. It may be interesting for the reader to learn about brick production and building costs in Poland, compared with similar in France and Germany. The article is concluded with a short sketch on the development of brickmaking in modern times.