Perception of architecture in the context of an extended-spectrum of cognitive factors. Selected issues

Perception of architectural forms takes place in the processes of conscious and unconscious reception of architecture, during the observation or use of architectural spaces. Deepened perception as a result of sensory interpretation and reinterpretation may be of great importance in the processes of shaping the architectural environment, which is the context of our existence. The article discusses the problem of recognizing and categorizing architecture and the possibility of broadening the cognitive spectrum for the optimization of design processes. An architectural object perceived as an image remains a multi-format commentary also in its written form, accompanying people at every stage of their life, often having an impact on its quality. By careful observation and comparative analysis, based on selected examples from both the country and the world, referring to the author’s artistic interpretations and semantics, an attempt was made to indicate a new opening in the procedures of recognizing architecture. The aim is to confirm the thesis that the choice of observations, according to the existing, specific conditions of shaping architectural forms, relates to the sphere of sensory experience and may constitute another element facilitating the understanding and shaping of architecture. It is also important to show the relationship and links between the data obtained during the analysis and interpretation of images as well as their influence on the shaping of architectural spaces.

Percepcja form architektonicznych zachodzi w procesach świadomego i nieświadomego jej odbioru, w trakcie obserwacji lub użytkowania przestrzeni architektonicznych. Pogłębiona percepcja, odbywająca się w wyniku sensorycznej interpretacji oraz reinterpretacji może mieć duże znaczenie w procesach kształtowania środowiska architektury, stanowiącego kontekst naszej egzystencji. W artykule poruszono problem rozpoznawania i kategoryzacji architektury oraz możliwości poszerzenia spektrum poznawczego dla optymalizacji procesów projektowych. Obiekt architektoniczny, postrzegany jako obraz, pozostaje wieloformatowym komentarzem także w zapisie słownym, towarzysząc człowiekowi na każdym etapie życia, mając często wpływ na jego jakość. Drogą wnikliwej obserwacji, analizy porównawczej, na podstawie wybranych przykładów z kraju i ze świata, odnosząc się do autorskich interpretacji plastycznych i semantyki, podjęto próbę wskazania nowego otwarcia w procedurach rozpoznawania architektury. Celem jest potwierdzenie tezy, że wybór spostrzeżeń według zastanych, określonych warunków kształtowania form architektonicznych odnosi się do sfery doznań zmysłowych i może stanowić kolejny element ułatwiający zrozumienie i kształtowanie architektury. Istotne jest także wykazanie zależności i związków zachodzących między danymi pozyskiwanymi w trakcie analizy i interpretacji obrazów oraz ich wpływem na rozumienie przestrzeni architektonicznych.