Pomnik historii – i inne formy nobilitacji zabytku jako priorytety na rzecz powszechnego dostępu do dziedzictwa i jego promocji

Autorka podejmuje próbę refleksji nad istotą Pomnika Historii jako instytucji nobilitującej obiekty zabytkowe. Na pierwszej liście pomników historii umieszczone zostały trzy rezerwaty archeologiczne: Biskupin, Krzemionki Opatowskie i Lednica – wyspa. Ochrona i prezentacja zabytków archeologicznych łączy się ściśle z problematyką szeroko pojętej ochrony krajobrazu kulturowego, natomiast problem rezerwatów archeologicznych łączy w sobie zagadnienia z zakresu myśli konserwatorskiej i muzealnej w nowej formule muzeum społeczno-edukacyjnego, zaproponowano zatem wstępną klasyfikację stanowisk archeologicznych pod kątem prezentacji dziedzictwa archeologicznego w krajobrazie kulturowym.

The author attempts a reflection on the essence of a Monument of History as an institution ennobling historic objects. The first list of monuments of history included three archaeological reserves: Biskupin, Krzemionki Opatowskie and Lednica – the island. Protection and presentation of archaeological monuments is closely connected with the issue of widely understood cultural landscape protection; but the question of archaeological reserves combines issues from the scope of conservation thought and museology in a new formula of a social and educational museum, therefore an initial classification of archaeological sites was proposed from the perspective of the presentation of archaeological heritage within cultural landscape.