Praca w nocy a prolaktyna jako czynnik ryzyka raka piersi

Prolaktyna jest hormonem wydzielanym w rytmie okołodobowym, pełniącym funkcję regulatora wzrostu i rozwoju gruczołów piersiowych. W przypadku pracy w nocy - uznanej za czynnik prawdopodobnie rakotwórczy u ludzi - obserwuje się zwiększone ryzyko zachorowania na raka piersi u kobiet pracujących w nocy. Praca nocna może powodować zaburzenia rytmu okołodobowego, więc potencjalnie może modyfikować rytm wydzielania prolaktyny. Celem niniejszej pracy był przegląd badań epidemiologicznych dotyczących związku między prolaktyną a ryzykiem zachorowania na raka piersi oraz wpływu pracy nocnej na wydzielanie prolaktyny u pracowników. Publikacje dotyczące tej tematyki wyszukiwano w bazie Medline z użyciem słów kluczowych (praca zmianowa, praca w nocy, ryzyko raka piersi a poziom prolaktyny). Wzmożona proliferacja komórek gruczołu piersiowego aktywowana prolaktyną może być przyczyną rozwoju nowotworu. Wyniki dużych badań prospektywnych wskazują na istniejącą zależność między wysokim stężeniem prolaktyny a zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka piersi u kobiet. Jak dotąd przeprowadzono tylko 7 badań, w których analizowano wydzielanie prolaktyny u osób pracujących w nocy. W 3 badaniach, w których oznaczano stężenia prolaktyny kilkakrotnie w nocy, obserwowano niższe stężenia hormonu u osób pracujących w czasie zmiany nocnej. Nie zaobserwowano zależności między długością stażu pracy na zmiany nocne kobiet a stężeniem prolaktyny. Praca w nocy może modyfikować profil nocnej sekrecji prolaktyny u pracowników, z najprawdopodobniej zmniejszeniem wydzielania tego hormonu w nocy. Jest więc mało prawdopodobne, aby prolaktyna odgrywała istotną rolę w rozwoju raka piersi u kobiet pracujących na zmiany nocne. Wniosek ten powstał jednak w oparciu o wyniki nielicznych badań epidemiologicznych. Med. Pr. 2013;64(2):245–257

Prolactin - a hormone secreted in a circadian rhythm acts as a regulator of growth and development of the mammary glands. It has been observed that working at night increases breast cancer risk in women. Night shift work, probably carcinogenic to humans (Group 2A IARC), can disrupt a circadian rhythm, and thus potentially alter the rhythm of prolactin secretion. The aim of our work was to review epidemiological evidence on the association between prolactin and the risk of breast cancer and the influence of work at night on prolactin secretion. Search was done in the Medline database by keywords (shift work, work at night, risk of breast cancer and prolactin). The increased proliferation of breast cells activated by prolactin can promote the development of cancer. The results of the largest epidemiological prospective studies suggest the association between prolactin levels and the risk of breast cancer in women. So far, only seven studies have investigated the association between work at night and prolactin secretion. In three studies lower concentrations of prolactin have been observed in night shift workers. No relationship between the night shift work duration and prolactin level in women have been reported. Night shift work can modify the profile of prolactin secretion in night workers, probably decreasing the secretion of this hormone at night. It is therefore unlikely that prolactin plays an important role in the development of breast cancer in women working at night. This conclusion is based on the results of a few epidemiological studies. Med Pr 2013;64(2):245–257