The Netherlands in the Face of the Problem of Direct Democracy – the Case of the Constitution for Europe

The dutch political system clearly favors representative democracy over direct democracy. Popular vote in 2005 on the ratification of the Constitution for Europe was the first (and the last) a nationwide referendum in the Netherlands. The decision to adopt the Constitutional Treaty by referendum was dictated by various factors, but mainly resulted from the belief that voters agree with the politicians about the need for a Constitution for Europe. Meanwhile the Dutch rejected the treaty in referendum. The purpose of this article is to show the reasons for the rejection of the Constitutional Treaty of the European Union, as well as to make an attempt to answer whether the outcome of the referendum was the result of voters’ attitudes towards Europe, or rather the attitudes towards political parties and government.

Casus Konstytucji dla Europy – System polityczny Holandii wyraźnie faworyzuje demokrację przedstawicielską nad demokracją bezpośrednią. Głosowanie ludowe w 2005 r. w sprawie ratyfikacji Konstytucji dla Europy było pierwszym (i ostatnim) referendum ogólnokrajowym w Holandii. Decyzja o przyjęciu Traktatu konstytucyjnego w drodze referendum podyktowana była różnymi czynnikami, lecz wynikała głównie z przekonania, że wyborcy podzielają stanowisko polityków wobec potrzeby przyjęcia Konstytucji dla Europy. Tymczasem w referendum Holendrzy odrzucili traktat. Celem artykułu jest ukazanie powodów odrzucenia Traktatu konstytucyjnego Unii Europejskiej, a także próba odpowiedzi czy o wyniku referendum zdecydowały postawy wyborców wobec Europy, czy raczej postawy wobec partii politycznych i rządu.