Praca w nocy a zdrowie pielęgniarek i położnych – przegląd literatury

Praca w nocy prawdopodobnie odgrywa rolę w etiologii chorób przewlekłych poprzez zaburzenie rytmu okołodobowego, obniżenie syntezy melatoniny i niedobory snu. Celem naszej pracy był przegląd badań epidemiologicznych dotyczących związku między pracą w nocy a występowaniem wybranych patologii u pielęgniarek i położnych. Przeglądu dokonano na podstawie publikacji zawartych w bazie Medline, opublikowanych do czerwca 2012 r. Podstawę przeglądu stanowiły artykuły naukowe opisujące wyniki badań przekrojowych (prawie 2/3 wszystkich prac) oraz badań kohortowych (prospektywnych). Zidentyfikowałyśmy ogółem 26 prac oryginalnych, w tym 5 badań epidemiologicznych dotyczących chorób/zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego, 3 - zespołu metabolicznego, 2 - cukrzycy typu 2, 9 - chorób układu krążenia i czynników ryzyka chorób układu krążenia, 5 - otyłości/nadwagi, 2 - zaburzeń miesiączkowania i 3 - zaburzeń przebiegu ciąży. Z przeprowadzonej analizy piśmiennictwa wynika, że praca pielęgniarek i położnych na zmianach nocnych, w systemie rotacyjnym, najsilniej łączy się ze wzrostem ryzyka otyłości i nadwagi. W każdym z przeanalizowanych przez nas 5 badań dotyczących tego zagadnienia obserwowano omawianą zależność (potwierdzoną istotnością statystyczną wyników), także po uwzględnieniu czynników zakłócających. Sugestywne są także wyniki dotyczące cukrzycy typu 2 i zaburzeń cyklu menstruacyjnego. Dane epidemiologiczne dotyczące pozostałych, omawianych w pracy zaburzeń lub patologii wydają się mniej pewne - podawane wyniki są niespójne lub liczba danych jest zbyt mała, aby można było formułować zdecydowane wnioski. Wskazane jest prowadzenie dalszych badań epidemiologicznych pielęgniarek i położnych pracujących w nocy, w szczególności obserwacji prospektywnych, które pozwolą ustalić, czy potencjalny związek pracy w nocy z omówionymi problemami zdrowotnymi ma charakter przyczynowo-skutkowy. Med. Pr. 2013;64(3):397–418

Night shift work has been thought to play a role in the etiology of chronic diseases through a disruption of the circadian rhythm, decreased synthesis of melatonin and sleep deprivation. Our aim was to review the epidemiological studies on the association between night shift work and some pathologies in nurses and midwives. We reviewed publications available in the MEDLINE database and published before June 2012, describing the cross-sectional (almost two thirds of all papers) and cohort studies. In total, we identified 26 original papers, including 5 epidemiological studies addressing diseases or disorders of the digestive system, 3 - metabolic syndrome, 2 - diabetes type 2, 9 - cardiovascular diseases and CVD risk factors, 5 - obesity/overweight, 2 - menstrual disorders and 3 - poor pregnancy outcomes. The analysis of the literature indicates that night shift work of nurses and midwives is most strongly associated with a higher risk of obesity/overweight. In each of the five studies, which we identified this association was observed (confirmed by the statistical significance of the results), also after adjustment for confounders. The results for diabetes type 2 and disorders of the menstrual cycle are also suggestive. Epidemiological data on the other disorders or pathologies discussed in this article seem to be less certain - their results are inconsistent or their number is too small to draw definite conclusions. Further epidemiological studies of nurses and midwives working on night shifts and prospective observations in particular are recommended to find out whether potential association between the night work and discussed health issues is causal. Med Pr 2013;64(3):397–418