Wstęp: Palenie tytoniu przyczynia się do powstawania znaczących szkód zdrowotnych oraz generuje istotne koszty społeczne i ekonomiczne. Niniejsza praca przedstawia rozpowszechnienie palenia papierosów oraz analizę zależności między wybranymi czynnikami społeczno-ekonomicznymi a codziennym paleniem tytoniu wśród osób aktywnych zawodowo. Materiał i metody: W niniejszej pracy wykorzystano dane dotyczące 2254 mężczyzn i 1666 kobiet czynnych zawodowo pochodzące z Globalnego Badania Używania Tytoniu (Global Adult Tobacco Survey - GATS). Wyniki: Wśród mężczyzn 37,3%, a wśród kobiet 28,2% badanych paliło regularnie papierosy. Regularne palenie tytoniu było związane z poziomem wykształcenia (u mężczyzn - podstawowe vs wyższe: OR = 3,2; 95% CI: 1,9-5,3; p < 0,001; zasadnicze vs wyższe: OR = 2,1; 95% CI: 1,5-3,0; p < 0,001; u kobiet - podstawowe vs wyższe: OR = 2,8; 95% CI: 1,4-5,5; p < 0,01; zasadnicze vs wyższe: OR = 1,9; 95% CI: 1,2-2,9; p < 0,01). Wiązało się także z wiekiem kobiet (40-49 lat vs 20-29 lat, OR = 1,64; 95% CI: 1,1-2,44; p < 0,01) i brakiem świadomości szkodliwości palenia (mężczyźni nieświadomi vs świadomi: OR = 2,9; 95% CI: 1,8-4,6; p < 0,01; kobiety nieświadome vs świadome: OR = 2,9; 95% CI: 1,5-5,7; p < 0,01). U ankietowanych, którzy deklarowali brak całkowitego zakazu palenia w miejscu pracy, ryzyko regularnego palenia papierosów było wielokrotnie wyższe w porównaniu z osobami deklarującymi obowiązywanie całkowitego zakazu palenia w tych miejscach. Wnioski: Konieczne są kompleksowe działania ograniczające rozpowszechnienie palenia wśród osób czynnych zawodowo. Med. Pr. 2013;64(3):359–371
Background: Tobacco smoking is one of the major risk factors for chronic diseases and results in huge economic and social costs. The aim of the study was to evaluate the prevalence of smoking. Moreover, we evaluated the association between selected socio-economic factors and tobacco smoking among economically active individuals. Material and Methods: The study population covered 2254 economically active men and 1666 women. Data were derived from the Global Adult Tobacco Survey (GATS). Results: About 37.3% of men and 28.2% of women smoke regularly. Daily smoking was significantly associated with low level of education in men (primary vs. high education OR = 3.2, 95% CI: 1.9-5.3; p < 0.001; vocational vs. high education: OR = 2.1, 95% CI: 1.5-3.0; p < 0.001) and women (primary vs. high education OR = 2.8, CI: 1.4-5.5; p < 0.01; vocational vs. high education: OR = 1.9, 95% CI: 1.2-2.9; p < 0.01). Daily smoking was significantly associated with age of women (40-49 years vs. 20-29 years OR = 1.64, 95% CI: 1.1-2.44; p < 0.01), lack of awareness of health effects of smoking in both genders (men unaware vs. aware: OR = 2.9, 95% CI: 1.8-4.6; p < 0.01 and women unaware vs. aware: OR = 2,9, 95% CI: 1.5-5.7; p < 0.01). Smoking was associated with lack of complete smoking bans at workplaces of respondents. Conclusions: Comprehensive interventions are needed to reduce the prevalence of smoking among economically active individuals. Med Pr 2013;64(3):359–371
