Perfekcjonizm, wybrane cechy demograficzne i zawodowe jako predyktory wypalenia zawodowego u pielęgniarek pracujących na bloku operacyjnym

Wprowadzenie: Celem badań było sprawdzenie, czy predyspozycja osobowościowa określana jako perfekcjonizm jest predyktorem wypalenia zawodowego u pielęgniarek narażonych na szczególny rodzaj stresu, jakim jest praca na bloku operacyjnym, i czy efekt ten istnieje, kiedy kontrolowany jest wpływ wybranych czynników demograficznych i zawodowych. Materiał i metody: W badaniu wzięło udział 100 osób (w tym 93 kobiety) pracujących w zawodzie pielęgniarskim (średnia wieku: 38,67 lat). Przeważały osoby zatrudnione w placówkach publicznych (68%), pracujące w większości w systemie dyżurowym (62%) na stanowiskach pielęgniarek operacyjnych (75%) i anestezjologicznych (25%). Do pomiaru perfekcjonizmu zastosowano kwestionariusz Perfekcjonizmu Adaptacyjnego i Dezadaptacyjnego (PAD) autorstwa Szczuckiej, a do oceny wypalenia zawodowego - Oldenburską Skalę Wypalenia (Oldenburg Burnout Inventory - OLBI) opracowaną przez Demerouti i wsp. Kontrolowano wpływ wybranych cech demograficznych i zawodowych. Wyniki: Przeprowadzone analizy regresji hierarchicznej potwierdziły, że po uwzględnieniu wpływu wybranych czynników demograficznych i zawodowych perfekcjonizm dezadaptacyjny był istotnym predyktorem braku zaangażowania i wyczerpania, natomiast perfekcjonizm adaptacyjny wiązał się z wyższym zaangażowaniem w pracę. Istotne znaczenie miały także: wykształcenie, liczba miejsc pracy, dyżurowy system pracy oraz stan cywilny respondentów. Wnioski: Badanie pozwoliło na potwierdzenie niekorzystnej roli perfekcjonizmu dezadaptacyjnego w kształtowaniu wypalenia zawodowego w tej grupie badanej, jednak hipoteza o ochronnym działaniu perfekcjonizmu adaptacyjnego potwierdzona została tylko częściowo, w odniesieniu do braku zaangażowania. Wyniki badań zwracają uwagę na bardzo istotne, w tym również niebezpieczne z punktu widzenia wypalenia, zjawiska zaistniałe w badanej grupie zawodowej. Wskazują na konieczność kontynuowania badań w tym zakresie. Med. Pr. 2013;64(6):761–773

Background: The study was aimed at verifying the predictive power of perfectionism for professional burnout among nurses exposed to distress resulting from work in an operating suite and testing whether this effect exists after controlling for selected demographic and job characteristics. Material and Methods: The study group consisted of 100 nurses (93 women; mean age: 38.67 years). The majority in the group worked in public facilities (68%), in duty system (62%), as operating (75%) or anesthesiology (25%) nurses. To test perfectionism The Polish Adaptive and Maladaptive Perfectionism Questionnaire (AMPQ) (Perfekcjonizm Adaptacyjny i Dezadaptacyjny - PAD), developed by Szczucka, was used. To examine burnout the Oldenburg Burnout Inventory (OLBI) by Demerouti et al. was adopted. The effects of selected demographic and job characteristics were controlled. Results: The results of hierarchical regression analyses revealed that after controlling for selected demographic and job characteristics maladaptive perfectionism was a significant predictor of disengagement and exhaustion whereas adaptive perfectionism predicted a better work engagement. Significant predictors were also: education, number of workplaces, duty system and marital status. Conclusions: The study allowed to confirm the hypothesis on a harmful role of maladaptive perfectionism in shaping burnout among operating suite nurses. The hypothesis on protective function of adaptive perfectionism was confirmed only partially, with regard to disengagement. The results of the study also highlighted some risk factors of burnout which may exist in this occupational group. This confirms the need to continue research in this area. Med Pr 2013;64(6):761–773