Obciążenie cieplne na stanowiskach pracy w górnictwie – wyniki badań przeprowadzonych w 6 kopalniach węgla kamiennego

Wstęp Z danych statystycznych wynika, że obecnie blisko połowa wydobycia węgla kamiennego i rud miedzi w polskich kopalniach odbywa się w wyrobiskach, w których temperatura mierzona termometrem suchym przekracza 28°C. Liczba osób pracujących w takich warunkach sukcesywnie wzrasta, a tym samym zwiększa się problem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Materiał i metody W niniejszych badaniach przeprowadzono ocenę obciążenia cieplnego pracowników na stanowiskach pracy w górnictwie z uwzględnieniem warunków termicznych i kosztu wykonywanej pracy. Ocenę kosztu energetycznego pracy prowadzono w 6 kopalniach węgla kamiennego. Badaniem objęto pracę łącznie 221 górników zatrudnionych na różnych stanowiskach. W artykule przedstawiono charakterystykę grup górników zatrudnionych na analizowanych stanowiskach oraz na podstawie dyskomfortu cieplnego określono bezpieczeństwo termiczne górników. Wyniki Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na znaczne zróżnicowanie czasu trwania wyróżnionych etapów procesu pracy. Najwyższy średni koszt energetyczny w trakcie wykonywania pracy występował na stanowisku górnika w przodku, najniższy dla stanowiska pracownika pomocniczego. W zamieszczonych w pracy tabelach z obliczonym wskaźnikiem dyskomfortu wyraźnie da się zauważyć wiele sytuacji, w których przekroczono dopuszczalny zakres parametrów obciążenia cieplnego dla pracy bezpiecznej dla zdrowia człowieka. Należy jednak nadmienić, że wartości średniego kosztu pracy mieszczą się już w górnych (ale dopuszczalnych) granicach obciążenia cieplnego. Wnioski Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że praca w górnictwie w niektórych przypadkach jest wykonywana w warunkach dyskomfortu cieplnego. Ze względu na dużą zmienność i złożoność warunków pracy konieczne staje się weryfikowanie na stanowiskach pracy obciążenia pracowników, na które w dużym stopniu wypływają warunki środowiska i organizacja pracy oraz działania samych pracowników. Med. Pr. 2016;67(4):477–498

Background Statistics shows that almost half of Polish extraction in underground mines takes place at workstations where temperature exceeds 28°C. The number of employees working in such conditions is gradually increasing, therefore, the problem of safety and health protection is still growing. Material and Methods In the present study we assessed the heat load of employees at different workstations in the mining industry, taking into account current thermal conditions and work costs. The evaluation of energy cost of work was carried out in 6 coal mines. A total of 221 miners employed at different workstations were assessed. Individual groups of miners were characterized and thermal safety of the miners was assessed relying on thermal discomfort index. Results The results of this study indicate considerable differences in the durations of analyzed work processes at individual workstations. The highest average energy cost was noted during the work performed in the forehead. The lowest value was found in the auxiliary staff. The calculated index of discomfort clearly indicated numerous situations in which the admissible range of thermal load exceeded the parameters of thermal load safe for human health. It should be noted that the values of average labor cost fall within the upper, albeit admissible, limits of thermal load. Conclusions The results of the study indicate that in some cases work in mining is performed in conditions of thermal discomfort. Due to high variability and complexity of work conditions it becomes necessary to verify the workers’ load at different workstations, which largely depends on the environmental conditions and work organization, as well as on the performance of workers themselves. Med Pr 2016;67(4):477–498