Wypalenie zawodowe u funkcjonariuszy służby więziennej. Rola osobowości i wybranych cech zawodowych

Wstęp Badacze wypalenia zawodowego wskazują na jego 3 zasadnicze źródła – strukturę osobowości, specyfikę relacji interpersonalnych i czynniki organizacyjne. Celem niniejszych badań była ocena występowania zjawiska wypalenia zawodowego, charakterystyka osobowościowa funkcjonariuszy służby więziennej i określenie predyktorów wypalenia zawodowego w tej grupie zawodowej. Materiał i metody Badania przeprowadzono wśród funkcjonariuszy służby więziennej, których podzielono na 2 grupy – pracujących w bezpośrednim kontakcie z osadzonymi i pracowników administracji zakładu karnego. W badaniu wykorzystano następujące narzędzia: Inwentarz Osobowości NEO-FFI (Five Factor Inventory – inwentarz pięcioczynnikowy) i Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego (Link Burnout Questionnaire – LBQ). Wyniki Analiza cech osobowości w badanej grupie wykazała wysokie nasilenie cechy neurotyczności, ekstrawersji, otwartości, ugodowości i sumienności. Jednocześnie najwyższe wyniki uzyskano w zakresie ekstrawersji, najniższe w zakresie sumienności. Poziom wypalenia zawodowego w obu badanych grupach mieści się w górnej granicy wyników przeciętnych, bez istotnych statystycznie różnic między grupami. Wyniki niniejszych badań wykazały, że osoby pracujące w bezpośrednim kontakcie z osadzonymi doświadczają większych rozczarowań i wyczerpania psychofizycznego w pracy. Analizy pokazały, że wraz ze wzrostem stażu pracy rośnie poziom wyczerpania i rozczarowania u badanych pracowników. Wykazano również, że predyktorem skuteczności jest poziom neurotyzmu, ekstrawersji i ugodowości. Wnioski Poziom wypalenia zawodowego w badanej grupie mieści się w górnej granicy wyników przeciętnych. Cechy osobowości stanowią istotny wyznacznik rozwoju objawów wypalenia zawodowego u funkcjonariuszy penitencjarnych, a ich rola zmienia się wraz z upływem lat przepracowanych w służbie więziennej. Stanowisko pracy różnicuje stopień doświadczania symptomów wypalenia zawodowego. Med. Pr. 2017;68(1):85–94

Background The researchers involved in the studies of burnout indicate its 3 sources: the structure of the personality, the specificity of interpersonal relationships, and the organizational factors. The aim of this study was to evaluate the occurrence of burnout and personality characteristics of prison officers, as well as to determine predictors of burnout in this occupational group. Material and Methods The study was conducted among prison officers, who were divided into 2 groups, the officers working in direct contact with prisoners (group I) and those employed in the prison administration (group II). The study used 2 tools: NEO-Five Factor Inventory (NEO-FFI) and Link Burnout Questionnaire (LBQ). Results Analysis of personality traits in the study group showed high severity traits of neuroticism, extraversion, openness, agreeableness and conscientiousness. However, the best results were obtained in terms of extraversion and the lowest in the range of conscientiousness. The level of burnout in both groups was found to be within the upper limit of the average results, without statistically significant differences between the groups. The results showed that people working in direct contact with prisoners experience greater disappointments and psychophysical exhaustion at work. The analyses showed that the level of exhaustion and disappointment of the employees surveyed increases with increasing seniority. It was also shown that the level of neuroticism, extraversion and agreeableness is the predictor of effectiveness. Conclusions The level of burnout in the study group falls within the upper limit of the average results. Personality traits are an important determinant for the development of symptoms of burnout in the penitentiary officers, and their role changes over the years of continuous prison service. The position at work diversifies the degree of experiencing symptoms of burnout. Med Pr 2017;68(1):85–94