Dobry start, ale nadal daleko do podium, czyli o pierwszych ustawowych regulacjach lobbingu w Niemczech na poziomie federalnym i krajowym

On January 1, 2022, two German laws on the regulation of lobbying entered into force. While the Bavarian law is the third regulation of this type adopted in the Länder, the German-wide statutory lobbying regulation is a novelty. The aim of this article is – apart from presenting the latest German lobbying regulations, which have not been described so far in the Polish scientific literature – to answer the question about their assessment against the background of the standards developed in the legislative and scientific achievements in the world. Do the latest German lobbying regulations meet these standards or, on the contrary, do they duplicate the errors repeatedly described in the literature? Or maybe these regulations also contain innovative solutions that should be copied in the lobbying regulations of other countries? Finally, do Länder laws differ from federal laws and how? The assessment of the German lobbying laws is ambiguous. On the one hand, it looks like their authors got acquainted with the literature on the subject, in which the model of optimal regulation was formulated, and German laws contain even innovative solutions. On the other – the shortcomings of the regulation outweigh its advantages – which was already signaled at the stage of legislative works. The laws deserve revision, but are a good start on the way to effectively regulate and scrutinize lobbying activities in Germany.

Z dniem 1 stycznia 2022 r. w życie weszły dwie niemieckie ustawy dotyczące regulacji lobbingu. O ile ustawa bawarska to trzecia tego typu regulacja przyjęta w krajach związkowych, o tyle ogólnoniemiecka ustawowa regulacja lobbingu stanowi novum. Celem niniejszego artykułu jest – poza prezentacją nieopisywanych dotąd w polskiej literaturze naukowej najnowszych niemieckich regulacji lobbingowych – udzielenie odpowiedzi na pytanie o ich ocenę na tle standardów wypracowanych w dorobku legislacyjnym i naukowym na świecie. Czy najnowsze niemieckie regulacje lobbingowe spełniają te standardy, czy przeciwnie – powielają wielokrotnie opisywane w literaturze błędy? A może jest jeszcze inaczej i regulacje te zawierają także innowacyjne rozwiązania godne powielenia w regulacjach lobbingowych innych państw? Wreszcie – czy i w jaki sposób ustawy krajów związkowych różnią się od ustawy federalnej? Ocena niemieckich ustaw lobbingowych nie jest jednoznaczna. Z jednej strony widać, że ich projektodawcy zaznajomili się z literaturą przedmiotu, w której sformułowano model regulacji optymalnej, ustawy niemieckie zawierają, a nawet innowacyjne rozwiązania, z drugiej – mankamenty regulacji przeważają nad jej zaletami – co sygnalizowano już na etapie prac legislacyjnych. Ustawy zasługują na korekty, ale stanowią dobry start na drodze do poddania działalności lobbingowej w Niemczech efektywnej regulacji i kontroli.