Zastosowanie koncepcji ESA Howarda E. Grubera w badaniach jakościowych nad twórczą pracą dydaktyczną nauczycieli akademickich-innowatorów

The main aim of the article is to present the genesis and main assumptions of the theory The Evolving Systems Approach to Creative Work by Howard E. Gruber as well as an account of qualitative research into the experiences of academic teachers in the creative didactic work. In these studies the ESA theory was used both for the preparation of the research concept and for the analysis and interpretation of the obtained research results. 13 academic teachers participated in the research, introducing to the education of students for at least 5 years: pioneering adaptations, creative modifications, their own original didactic solutions including: concepts, strategies, methods, techniques and tools, workshops, students’ assessment systems. In the research there were applied the multiple, descriptive case studies, there were carry out semi-structured interviews and analysis of documents (publications, pictures). In the research was carried out a vertical analysis which resulted in the creation of an individual model of creative work for each research participant as well as a horizontal-cross-sectional analysis for all cases. On the grounds of many regularities found in studied cases the author of article presents proposition of systemic model of creative didactic work concerning examined innovators.

Głównym celem artykułu jest przedstawienie genezy i głównych założeń koncepcji teoretyczno-metodologicznej The Evolving Systems Approach to Creative Work Howarda E. Grubera, a także relacja z badań jakościowych nad doświadczeniami nauczycieli akademickich w twórczej pracy dydaktycznej. W badaniach tych wykorzystano teorię ESA zarówno do przygotowania koncepcji badawczej, jak i analizy i interpretacji uzyskanych wyników badań. W badaniach wzięło udział 13 nauczycieli akademickich, którzy przynajmniej od 5 lat wprowadzają do kształcenia studentów: pionierskie adaptacje, twórcze modyfikacje, własne autorskie rozwiązania dydaktyczne obejmujące: koncepcje, strategie, metody, techniki i narzędzia kształcenia, warsztaty, systemy oceniania studentów. W projekcie badawczym zastosowano wielokrotne, deskryptywne studium przypadku, przeprowadzono wywiady jakościowe semistrukturyzowane oraz analizę dokumentów (publikacje, zdjęcia). Przeprowadzono analizę wertykalną uzyskanych wyników badań, czego rezultatem było stworzenie indywidualnego modelu twórczej pracy każdego uczestnika badań, a także analizę horyzontalną-przekrojową przez wszystkie przypadki. Na podstawie licznych prawidłowości stwierdzonych u badanych przypadków przedstawiona została propozycja systemowego modelu twórczej pracy dydaktycznej badanych nauczycieli.