Chrześcijański proces formacyjny na podstawie wybranych pism Ojców Kościoła

Wizja chrześcijańskiej formacji w twórczości Ojców Kościoła najpełniej widoczna jest w doktrynie Klemensa Aleksandryjskiego. Ma ona charakter teocentryczny, chrystocentryczny i eklezjalny. Jest to „pedagogia Bożej mądrości”, której celem jest „wychowanie Boże”, „wychowanie w Chrystusie”. Cały proces formacji pedagogicznej realizuje się w ramach Kościoła, który jest szkołą Boskiego Logosu. Syn Boży – Logos prowadzi do osiągnięcia doskonałości. Stosuje zróżnicowane metody wychowawcze. Program formacji intelektualnej oraz moralnej oparty jest zarówno na Bożej mądrości zawartej w twórczości poetów, filozofów, historyków czy też retorów jak też na objawionym Słowie Bożym. Formacja klasyczna nie jest zatem negowana, ale traktowana jako niosąca określone wartości wśród pogan. Zaleca się jedynie krytycyzm i ostrożność w jej przyswajaniu. Nabywanie cnót zajmuje istotne miejsce w całym procesie doskonalenia chrześcijanina. Chrystus zaś jest zarówno źródłem, początkiem jak i wzorem wszystkich cnót. Koncepcja wychowania chrześcijańskiego zyskuje dopiero w Chrystusie – prawdziwym Logosie Ojca – rozwiązanie wszelkich istotnych pytań ludzkiego ducha, czego nie poznała ani pedagogika grecka ani rzymska, bo Bóg Trójosobowy jest dla intelektu ludzkiego darem łaski objawienia.

The vision of Christian formation in the works of the Fathers of the Church is most fully evident in the doctrine of Clement of Alexandria. It has a theocentric, Christocentric and ecclesiastical character. It is the “Pedagogy of God’s Wisdom”, which aims at “God-Centered Education”, “Education in Christ”. The whole process of pedagogical formation is carried out within the Church, which is the school of the Divine Logos. The Son of God – the Logos leads to perfection. Within this process there applies diverse educational methods. The program of intellectual and moral formation is based od God’s wisdom contained in the worksof poets, philosophers, historians or Hellenic speakers as well as on the revealed Word of God. The classical formation is not therefore denied, but treated as carrying virtues. It is recommended only criticism and caution in its acquisition. Acquiring virtues occupies an important place in the whole process of Christian improvement. The Christ is both the source,the beginning and the pattern of all virtues. The concept of Christian education is gains only in Christ – the true Logos of the Father – the solution to all relevant questions of the humanspirit, which neither Greek nor Roman pedagogy has met, because the Triune God is a gift of the grace of revelation to the human intellect.