The current status of the right to the environment in the global international law

This article focuses on the right to a healthy environment, which is a challenging aspect of international law because, until recently, it was not explicitly addressed at the global level. The United Nations’ human rights instruments do not contain provisions related to the environment. However, the approach of “greening” the existing human rights can be observed in several forms, such as general comments. International environmental law introduced a similar concept, the “human rights approach”, which connects environmental issues with human rights. We assume that these two concepts are likely to facilitate the declaration of the right to a healthy environment; however, their effect cannot be compared to the formally adopted right to a healthy environment. We argue that the global recognition of the right to a healthy environment could connect the two branches of international law and ease its fragmentation. This article aims to examine and evaluate the existing international legal background at the global and regional levels. While doing so, we will analyze the legally binding and soft law instruments and the relevant case law of international human rights law and international environmental law. The article emphasizes the recent legal development, as the United Nations Human Rights Committee adopted Resolution no. 48/13 in 2021, which promotes the right to a clean, healthy and sustainable environment. Here, we also present suggestions for the further global elaboration of the right. On the one hand, the examination reveals that international law already has several instruments and concepts that can be considered a starting point for the declaration. On the other hand, we propose that innovative new approaches should be expressed in the future, related to the right to a healthy environment.

Artykuł skupia się na prawie do zdrowego środowiska, które stało się wyzwaniem dla prawa międzynarodowego, gdyż dopiero niedawno kwestia ta została jednoznacznie podjęta na poziomie globalnym. Instrumenty związane z prawami człowieka, jakie posiada ONZ, nie zawierają postanowień dotyczących środowiska. Jednakże podejście do „zazielenienia” istniejących praw człowieka można zaobserwować w kilku formach, takich jak ogólne komentarze. Międzynarodowe prawo środowiskowe wprowadziło podobną ideę „podejścia praw człowieka”, które łączy kwestie środowiskowe z prawami człowieka. Zakładamy, że te dwa pojęcia ułatwią wypracowanie deklaracji o prawie do zdrowego środowiska. Zarazem jednak skuteczności tych idei nie można porównywać z formalnie przyjętym prawem do zdrowego środowiska. Stawiamy tezę, że uznanie na poziomie światowym prawa do zdrowego środowiska mogłoby połączyć te dwie gałęzie prawa międzynarodowego oraz złagodzić jego fragmentację. Artykuł ma na celu zbadać i ocenić istniejące prawne zaplecze na poziomach regionalnym i globalnym. Działając w tym kierunku, przeanalizujemy prawnie obowiązujące i miękkie instrumenty prawa oraz właściwe orzecznictwo w obszarach praw człowieka na poziomie prawa międzynarodowego i międzynarodowego prawa środowiskowego. Artykuł podkreśla ostatnie dokonania w sferze prawnej, w ślad za przyjęciem w roku 2021 Rezolucji nr 48/13 przez Komitet Praw Człowieka ONZ. Promuje ona prawo do czystego, zdrowego oraz zrównoważonego środowiska. W artykule proponuje się również sugestie co do opracowania tego prawa na poziomie światowym. Zarazem jednak analiza ujawniła, że międzynarodowe prawo posiada już kilka instrumentów i pojęć, które można uważać za punkt wyjścia dla ww. deklaracji. Jednakże proponujemy, aby nowe innowacyjne podejścia zostały wyrażone w przyszłości, w powiązaniu z prawem do zdrowego środowiska.