Zróżnicowana zabudowa mieszkaniowa jako zasada nowego urbanizmu w procesie odnowy zdegradowanych osiedli

Poprawa warunków mieszkaniowych jest jednym z podstawowych elementów procesu rewitalizacji struktur miejskich. Prezentowane badania przeprowadzono i osadzono w kontekście zróżnicowanej zabudowy mieszkaniowej jako jednej z zasad Nowego Urbanizmu (NU). Zastosowanie tej perspektywy jest wynikiem współczesnej adaptacji amerykańskiego ruchu urbanistycznego w procesie rewitalizacji w ramach strategii rozwoju miast do wewnątrz. W pracy przeanalizowano praktykę zróżnicowanego budownictwa mieszkaniowego we współczesnych projektach rewitalizacyjnych w Europie na podstawie przykładów dwóch studiów przypadku: Minguettes Vénissieux w aglomeracji Lyon (Francja) i Rekini w Łodzi (Polska). Podejmowane przekształcenia porównywane są do działań w ramach amerykańskiego programu HOPE VI, który podobnie jak badane przykłady koncentrował się na rewitalizacji wysokiej zabudowy blokowisk. Uzyskane wyniki pozwoliły na zdefiniowanie wpływu zasady NU dotyczącej zróżnicowanej zabudowy mieszkaniowej na procesy rewitalizacji miast oraz na szersze poznanie praktyki zabudowy mieszkaniowej dzisiaj, a także jej współczesnych ram regulacyjnych (1). Potwierdzono również hipotezę o potrzebie synergii między różnymi zasadami NU w celu wytworzenia lub raczej przebudowania kluczowych form miejskich (2). Zgodnie z założeniami europejskie tendencje zróżnicowanej zabudowy mieszkaniowej okazały się ponadto związane z praktyką amerykańską wywodzącą się z NU, w szczególności gdy bada się potrzebę różnorodności prawa do lokalu i urbanistycznych uregulowań prawnych (3). Całość przeprowadzonych badań potwierdza zatem, iż zróżnicowane mieszkalnictwo, jako wieloaspektowa zasada NU może być sposobem na przeprowadzenie rewitalizacji obszaru mieszkaniowego w szczególności zdegradowanych obszarów blokowisk.

Improvement of housing conditions is one of the basic elements of the process of revitalising urban structures. This study was conducted through the lens of mixed housing as a New Urbanism principle. Employment of this perspective is a result of contemporary adaptation of this American urban movement for revitalisation of urban tissue as a part of an infill development strategy. This work examines the practice of mixed housing in contemporary redevelopment projects in Europe, based on two case studies: Minguettes Vénissieux in the Lyon agglomeration (France) and Retkinia in Lodz (Poland).The redevelopment policies were compared with the American HOPE VI programme, which, similarly to the examples under study, was focused on the revitalisation of high-rise housing estates. The study’s findings enabled the definition of the influence of mixed housing principles of NU on urban regeneration processes and to gain some insight into the practice of mixed housing today, as well as into existing regulatory frameworks, based on the examined cases from France and Poland (1). A need for synergy between various NU principles was revealed as indispensable to produce or rather rebuild vital urban forms (2). As aimed, European tendencies in the mixed housing policy were related to US practice derived from the NU, especially examining the need for a diversity of tenure rights and regulatory guidelines based on NU application for revitalisation (3). The entirety of the research confirmed that mixed housing, as a multi-dimensional principle of NU, can serve as a means of revitalising residential areas, particularly decayed panel-block neighbourhoods.