Europejski system opłat za usługi wodne jako instrument kształtowania zasady zwrotu kosztów i zasady „zanieczyszczający płaci”

Wejście w życie Dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej wprowadziło nowy system opłat za usługi wodne. Wskazane tam zostały zasady: „zanieczyszczający płaci” oraz zasada zwrotu kosztów jako podstawy działań podejmowanych przez państwa członkowskie w ramach tworzonych systemów opłat za usługi wodne. Wątpliwości interpretacyjne budziły uregulowania zawarte w art. 2 pkt 38 oraz art. 9 dyrektywy. Problemami badawczymi niniejszego opracowania pozostają: określenie, jak szeroki jest margines swobodnych działań państw członkowskich Unii Europejskiej w celu ochrony wód w ramach systemu opłat za usługi wodne, a także dokonanie wykładni użytego w dyrektywie pojęcia „usługi” w kontekście zasady zwrotu kosztów oraz zasady „zanieczyszczający płaci”. Autor, na podstawie przyjętej metody badawczej, czyli wykładni prawa, poglądów doktryny, orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, formułuje tezę, że dyrektywa przewiduje mechanizm, według którego to każde państwo członkowskie Unii Europejskiej określa indywidualne sposoby korzystania z wód w systemie opłat za usługi wodne na bazie przyjętej w danym państwie definicji „usług wodnych”. System opłat za usługi wodne stanowi jedynie jeden z instrumentów prawnych kształtowania zasady zwrotu kosztów i zasady „zanieczyszczający płaci” w systemie gospodarowania wodami w państwach członkowskich, zaś zakres jego kształtowania odbywa się na podstawie kryteriów geograficznych, ekonomicznych, przyrodniczych.

The entry into force of Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Councilof 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policyhas introduced a new pricing system for water services. The Directive identifies the polluterpaysprinciple and the principle of cost recovery as a basis for action to be taken by theMember States when setting up pricing systems for water services. The provisions of Article2(38) and Article 9 of the Directive raised questions of interpretation. The research issue ofthis study is to determine the discretionary scope of the Member States of the European Unionfor the protection of waters under a pricing system for water services, and to interpret theconcept of “services” used in the Directive in the context of the cost recovery principle andthe polluter-pays principle. The author, on the basis of the adopted research method, i.e.,interpretation of law, views of legal academics and commentators, case-law of the Court ofJustice of the European Union, states that the Directive provides for a mechanism wherebyeach EU Member State determines the individual uses of water in a pricing system for waterservices on the basis of a country-specific definition of “water services”. The pricing systemfor water services is only one of the legal instruments for setting the principle of cost recoveryand the polluter-pays principle in the Member States’ water management system, and its scopeis based on geographical, economic and natural criteria.