Nauczyciel administracyjnie ukierunkowany – obszary podporządkowania i lęku

W opinii teoretyków edukacji na jej teren wprowadzane są elementy partykularnie konstruowanej gospodarki rynkowej. Dąży się do podnoszenia efektywności kształcenia przy wykorzystaniu zabiegów charakterystycznych dla sfery biznesu. W wyniku tego pojawia się w szkole nadmierna koncentracja na realizacji odgórnie narzuconych dyrektyw i ciągle zmieniających się przepisów. Wielu nauczycieli, ulegając wpływom i naciskom zewnętrznym, obiera administracyjne ukierunkowanie swej pracy, co objawia się przywiązywaniem dużej wagi do bezwzględnego realizowania tego, co nakazane i podlegające ciągłej kontroli. Jednym ze skrupulatnie realizowanych wymogów jest dbałość o to, by uczniowie osiągali wysokie wyniki w testach zewnętrznych. Przekonuje to, jak ważna stała się dla ich praktyki zawodowej standaryzacja pomiaru osiągnięć nauczania i uczenia się uczniów, przy równoczesnej marginalizacji istotnych i bezspornie pożądanych komponentów edukacyjnych, takich jak indywidualizacja, podmiotowość itd. Tekst prezentuje niewielki obszar prowadzonych przeze mnie analiz wywiadów swobodnych z nauczycielami opisującymi to, czego doświadczają w swej codzienności zawodowej.

According to educational theoreticians, what is introduced into education are some elements of sectionally constructed market economy. This aims at raising educational effectiveness with the application of procedures typical of the business sector. As a result of such undertakings, what appears in schools is the excessive focus on the implementation of top-down imposed guidelines and on the constantly changing legal regulations. Yielding to outer pressure and influence, many teachers apply the administrative direction in their work, which consists in paying a lot of attention to the absolute fulfilling of what is imposed and subjected to unceasing control. One of the meticulously fulfilled requirements is the care for learners’ high scores in external tests. This proves how important the standardization in the measurement of teaching and learning achievements (with simultaneous marginalization of such significant and undoubtedly demanded educational components as individualization, subjectivization, etc.) has become in teachers’ professional practice. A small section of the author’s extended analyses is presented in this study in the form of free interviews with teachers who describe what they experience in their daily professional routine.