Podejścia badawcze w poznawaniu wiedzy dziecka

Celem artykułu jest prześledzenie procedury badań związanej z odpowiedzią na pytania o cel przedsięwzięcia badawczego i przesłanki ontologiczno-epistemologiczne sytuujące je w określonej perspektywie badawczej. Przedmiotem dociekań opisanych w artykule jest wiedza dziecka. Wybór opcji metodologicznej inicjującej działania badawcze uzależniony jest od przyjęcia założeń odnośnie do konceptu dziecka (dyskurs dziecka jako przedmiotu oddziaływań vs. dyskurs dziecka jako autonomicznego podmiotu) oraz natury jego wiedzy i sposobu tworzenia jej w umyśle dziecka (dyskurs behawiorystyczny vs. konstruktywistyczny). Przesłanki te sytuują przedsięwzięcie badawcze w modelu badań pozytywistycznych vs. interpretatywnych. Każdy z nich ma swoje instrumentarium wpisane w obszar badań ilościowych vs. jakościowych. Oferują one specyficzne dla wybranej orientacji badawczej metody (strategie badawcze). W przypadku badań ilościowych są to: test osiągnięć, ankieta, wywiad standardowy. W badaniach jakościowych są to: rozmowa z dziećmi (wywiad pogłębiony), obserwacja etnograficzna, podejście mozaikowe.

The aim of the articleis to investigate the procedure of research connected with answering the question about the goal of a research undertaking as well as ontological and epistemological prerogatives that situate it in a certain research perspective. The subject of the investigation described in the article is child’s knowledge. The choice of the methodological option that initiates research actions depends on adopting the assumptions on child’s concept (child’s discourse as an object of impact vs. child’s discourse as an autonomous subject) and the nature of its knowledge and the way of its creation in child’s mind (behaviouristic discourse vs. constructivist one). These prerogatives place a research undertaking in the model of positivist research vs. quality one. They offer method specific for the selected research orientation of the method (research strategies). In the case of qualitative research this is an achievement test, a survey and a standard interview. In the quality research this is a conversation with children (indepth interview), ethnographic observation and a mosaic approach.