Wychowanie a etyka odpowiedzialności

Specyfika problematyki wychowania nakazuje rozpoznanie człowieka, w tym jego rozwoju moralnego, na gruncie nie tylko pedagogiki, ale także nauk filozoficznych, m.in. aksjologii i antropologii filozoficznej. Proces wychowania zmierza każdorazowo do ukształtowania takiej osobowości wychowanka, która pozwoli mu na urzeczywistnianie własnych celów i wartości z uwzględnieniem odpowiedzialnego działania na rzecz dobra wspólnego. Właśnie kategoria odpowiedzialności stała się przedmiotem refleksji i namysłu nad różnymi koncepcjami jej fenomenu. Artykuł przedstawia trzy koncepcje odpowiedzialności (R. Ingardena, H. Jonasa, E. Lévinasa), tworzące „nową falę” w filozofii odpowiedzialności i ich wątki możliwe do wykorzystania w teorii wychowania.

The specific character of upbringing imposes the recognition of a human being, including their moral development, based not only on pedagogy, but also on philosophical sciences, amongst others on axiology and philosophical antropology. The process of upbringing always aims at raising such a personality of a pupil that allows them to make their own goals and values true taking into account a responsible action for the sake of common good. And it is the category of responsibility that has become the subject of reflection and consideration on various concepts of its phenomenon. The article presents three concepts of responsibility (by R. Ingarden, H. Jonas, E. Lévinas) creating “a new wave” in the philosophy of responsibility and their threads possible to be used in the upbringing theory.