Równość w edukacji – o teoretycznych legitymizacjach nierówności i praktycznej konieczności polityk równościowych

Równość jest jedną z najważniejszych kategorii w refleksji pedagogicznej, jednak określenie jej zakresu znaczeniowego jest niezwykle trudne ze względu na to, że ma ona różne dymensje: ontologiczną, prawno-społeczną, gospodarczą i polityczną. Podejmowane w literaturze próby jej określenia prowadziły zwykle do zawężania jej zakresu znaczeniowego do pewnych dymensji z równoczesnym legitymizowaniem jakiegoś obszaru nierówności. W rezultacie, równość została sprowadzona do kwestii równości w godności i równości praw oraz równości wobec prawa. Na gruncie edukacji takie ujęcie nie jest zadowalające, ponieważ daje przyzwolenie na wszystkie innerodzaje nierówności. Ponadto dotychczasowe polityki równościowe mają charakter zewnętrzny i arbitralny wobec doświadczających nierówności podmiotów. Egalitaryzacja edukacji wymaga więc zaangażowania wszystkich podmiotów w rozpoznawanie, dekonstruowanie i przeciwdziałanie nierównościom.

Equality is one of the most important categories in pedagogical reflection. However, it is difficult to determine its semantic scope, because it has many various dimensions: ontological, legal, social, economic and political ones. The attempts to define it in literature have usually led to narrowing its semantic scope to certain dimensions, while at the same time legitimizing a certain area of inequality. As a result, equality has been reduced to the matter of equality in dignity, equality of rights and legal equality. In education, this approach is not satisfactory, because it gives permission for all other types of inequality. In addition, current equality policies are external and arbitrary in the face of entities experiencing inequality. Thus, the egalitarianization of education requires involvement of all entities in recognizing, deconstructing and counteracting inequalities.