Integralna czy komplementarna? „Archeologia” transformacji polskiej pedagogiki ogólnej w XX wieku

Tekst analizuje różnicę między integralnym i komplementarnym sposobem uprawiania pedagogiki ogólnej w Polsce w XX wieku. Kategorią umożliwiającą wydobycie tej różnicy jest polski termin „kształcenie”. Posługując się metodą archeologiczną Foucaulta i koncepcją warstw czasu Kosellecka, autor śledzi zmiany, które dokonały się w rozumieniu terminu „kształcenie” i jego przyporządkowaniu dziedzinowym. Ze szczególną uwagą zostanie prześledzony okres totalitaryzmu socjalistycznego, w którym myśleniu pedagogicznemu w Polsce narzucono politycznie zdeformowane myślenie edukacyjne.

This text analyzes a difference between the complementary and integrative form of exploring general pedagogy in Poland in the 20th century. The Polish term “kształcenie” creates a space for this analysis. By using Foucault’s archeological method and a concept of Koselleck’s time layers, the author investigates the changes in interpreting the word “kształcenie” and its domain assignment. The author will conduct a detailed analysis of the socialist totalitarianism during which pedagogical thinking was converted to a politically deformed educational thinking.