Milites novi w otoczeniu księcia wołogoskiego Warcisława IV (1309–1326)

Celem artykułu było sprawdzenie, czy w otoczeniu ks. wołogoskiego Warcisława IV pojawili się nowi rycerze i w jakich okolicznościach. Znaczenie tego zagadnienia jest istotne w kontekście badań nad migracjami rycerskimi na Pomorze Zachodnie w średniowieczu.Już Thomas Kantzow, kronikarz z XVI wieku, wskazywał na to, że najbardziej znaczące rodziny rycerskie, znane u schyłku średniowiecza, pochodziły od przodków,którzy przybyli na Pomorze Zachodnie w czasach panowania ks. Barnima I (1233–1278). Powstaje więc pytanie, czy ów kronikarz miał rację. W tym celu wyodrębniono rycerzy,którzy byli świadkami na dokumentach, których wystawcą lub współwystawcą był Warcisław IV. Jest to grono 181 osób, przy czym 105 rycerzy należało do rodzin, których reprezentanci służyli poprzedniemu władcy wołogoskiemu, Bogusławowi IV, ojcu Warcisława IV. Natomiast przynajmniej 76 rycerzy to milites novi. To znacząca grupa.Jednak przeprowadzona analiza okoliczności, w jakich pojawili się oni w otoczeniu Warcisława IV, pokazuje, że w omawianym okresie niemal całkowicie ustał napływ obcych rycerzy na terytorium księstwa wołogoskiego. Okazało się bowiem, że niemal wszyscy,których zakwalifikowano jako nowych rycerzy w otoczeniu Warcisława IV, byli świadkami jedynie na dokumentach wystawianych przez tego księcia poza obszarem księstwa wołogoskiego. Jedynie w dwóch przypadkach (Eckhard Buddo i Eckhard Dewitz) możemy mówić o migrantach na obszar księstwa wołogoskiego.

The objective of the article has been to verify whether around Vartislav IV, the Wolgast Duke, appeared new knights and under what circumstances. The significance of that question is essential in the context of research on the migrations of knights in the Middle Ages in West Pomerania. Thomas Kantzow, a 16th-century chronicler indicated that the most important knight families at the close of the Middle Ages, came from their ancestors who had appeared in West Pomeranian under the reign of Barnim I (1233–1278). The question is whether the chronicler was right or not. That is why the knights who had been witnesses in the documents issued by Vartislav IV were distinguished as a separate group; it was a group of 181 knights. 105 of them came from the families whose representatives had already served under the previous duke, Bogusław IV, Vartislav’s father. The other 76 were milites novi; i.e. they constituted a significant number. Yet, a thorough analysis of the circumstances under which they appeared around Vartislav IV proves that at that time an inflow of foreign knights into the Wolgast Duchy was nearly stopped. It turned out that almost everybody who had been qualified as a new knight was a witness only in a document issued by the Duke outside the Wolgast Duchy. There were just two cases (Eckhard Buddo and Eckhard Dewitz) who had actually migrated into the Wolgast Duchy.