Pandemia COVID-19 jako naukowe i społeczne wyzwanie XXI wieku od samego początku była przedmiotem badań i analiz. W obszarze zainteresowania badaczy znalazły się także infografiki – wizualne prezentacje przekazywanej społeczeństwom informacji na temat zagrożeń wywoływanych nowym patogenem. Metoda: artykuł zawiera przegląd piśmiennictwa dotyczącego wykorzystywania infografiki w czasie pandemii, wyszukanego w naukowych bazach danych w czerwcu, lipcu i październiku 2021 r. i uzupełnionego na zasadzie kuli śnieżnej o literaturę referencyjną załączoną do wyszukanych publikacji. Uwzględniono także materiały z sieci, głównie autorstwa dziennikarzy danych. Celem przeglądu było (1) zidentyfikowanie kierunków i aspektów badań dotyczących stosowania infografiki w pandemii, (2) określenie wad i zalet jej wykorzystywania, dostrzeganych zarówno przez uczonych, jak i przez dziennikarzy danych, oraz ujawnienie trudności, jakie mają ci ostatni, dokonując wizualizacji danych, a także (3) ustalenie, czy dotychczasowa wiedza na temat stosowania infografik, zwłaszcza w ochronie zdrowia, znalazła potwierdzenie we wnioskach z badań. Wyniki i wnioski: z przeglądu piśmiennictwa poświęconego zastosowaniom infografik w pandemii wynika, że są one ważnym narzędziem wyjaśniającym, unaoczniającym treści werbalne, wzmacniającym ich zapamiętywanie. Pierwsze badania podjęte w pandemii dotyczyły skuteczności infografik jako nośnika zaleceń WHO i wykazały, że infografiki w znaczącym stopniu wpływały na zrozumienie tych zaleceń, choć nie obniżały poziomu lęku badanych. Badacze wskazywali także na konieczność poszukiwania nowych form i sposobów komunikowania wiedzy, jej wyjaśniania i upraszczania oraz sygnalizowania niepewności, przede wszystkim w formie infografik. Szczególna odpowiedzialność za komunikowanie danych w pandemii ciążyła na dziennikarzach – w obliczu niepewności nauki, kruchości nastrojów społecznych oraz manipulowania danymi przez polityków. Wartość poznawcza: artykuł pokazuje przydatność infografik jako narzędzia komunikowania nie tylko w sytuacjach kryzysowych, ale także w nauce, wskazując nowe obszary multidyscyplinarnej eksploracji naukowej wyłaniające się z badań nad infografikami (rozumienie ich przekazu, wpływ na zachowania ludzi). Szczególne wnioski z pandemii wynikają też dla dziennikarzy danych, poszukujących w środowisku big data nowych form przekazu informacji – skutecznych, wiarygodnych i zgodnych z etyką dziennikarską.
The COVID-19 pandemic as “the scientific and social challenge of the 21st century” has been the subject of research and analysis since its inception. The researchers’ area of interest also includes infographics––visual presentations of information provided to society about the risks caused by the new pathogen. Research methods: The article provides a review of the literature on the use of infographics during the pandemic, found in scientific databases in June–July and October 2021. Additional articles were added based on the snowball principle from the reference literature of previously searched publications. Material from the web was also included, mainly by data journalists. The aim of the review was to identify 1) the directions and aspects of research on the use of infographics in the pandemic; 2) the advantages and disadvantages of its use, noticed by both scientists and data journalists, and the disclosure of the difficulties faced by the latter when visualizing data, and determining, 3) whether the current knowledge about the use of infographics, especially in health care, was confirmed in research conclusions. Results and conclusions: The review of the literature on the use of infographics in the pandemic shows that they are important explanatory tools which visualize verbal content and strengthen their memorization. The first studies undertaken in the pandemic concerned the effectiveness of infographics as a carrier of WHO recommendations, showing that they significantly influenced their understanding, but did not lower the level of anxiety of the respondents. Researchers also pointed to the need to search for new forms and ways of communicating knowledge, explaining, and simplifying it, and signaling uncertainty, primarily in the form of infographics. In the pandemic, journalists were particularly responsible for communicating data––in the face of scientific uncertainty, fragile public moods, and manipulation of data by politicians. Cognitive value: The article shows the usefulness of infographics as a communication tool not only in crisis situations, but also in science, pointing to new areas of multidisciplinary scientific exploration emerging from research on infographics (understanding their message, impact on people’s behavior). Data journalists who are looking for new forms of information transmission in the big data environment––effective, credible, and consistent with journalistic ethics also have special experiences with the pandemic.
