Swobodna zabawa w przedszkolu – ku edukacyjnej wolności

Cel. Celem artykułu jest ukazanie nieustrukturyzowanej, swobodnej zabawy jako naturalnej aktywności dzieci oraz warunku ich holistycznego rozwoju. Metody. Autorka dokonuje przeglądu teoretycznego na podstawie literatury przedmiotu. Wyniki. Rodzice i nauczyciele jako animatorzy dziecięcej zabawy ograniczają najmłodszym perspektywę rozwoju emocjonalnego, społecznego i fizycznego w naturalnych warunkach socjalizacji, czyli w grupie rówieśniczej. Podczas swobodnej zabawy dzieci zdobywają kompetencje niezbędne do podejmowania przyszłych ról, radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, zmagania się z problemami, budowania relacji i odkrywania innowacyjnych rozwiązań. Wnioski. Pomimo świadomości potrzeb rozwojowych dzieci i korzyści płynących z respektowania prawa do (swobodnej) zabawy, pozostawienie dzieciom wolności w decydowaniu o sposobach zagospodarowania czasu może być dla nauczycieli przedszkoli oraz rodziców dużym wyzwaniem, natomiast realizacja podejścia pedagogicznego, nasyconego zaufaniem do dzieci, respektowaniem ich autonomii i samorządności – barierą, której nie zdołają przekroczyć.

Aim. The aim of the article is to present unstructured, free play as a natural activity of children and a condition for their holistic development. Methods. The author conducts a theoretical review of literature. Results. Parents and teachers as animators of children’s play, limit the children’s emotional, social, and physical development in the natural conditions of socialization – in a peer group. By playing freely, children acquire competences necessary to take up future roles, coping with conflicts, dealing with problems, building relationships, and discovering innovate solutions. Conclusions. Despite the awareness of the developmental needs of children and the benefits of respecting their right to (free) play, allowing children to decide how to spend their free time may be the big challenge for preschool teachers and parents. Implementation of a pedagogical approach, filled with trust in children, their autonomy and self-governance, may be a barrier they cannot cross.