Wkład Aleksandra Mogilnickiego (1875–1956) w narodziny pedagogiki resocjalizacyjnej

Wprowadzenie. Istotnym zagadnieniem pedagogiki na przełomie XIX i XX wieku był problem opieki nad dzieckiem zaniedbanym, w tym także przestępczym. W dyskusji na temat skutecznej resocjalizacji tych dzieci wypowiadali się przedstawiciele różnych dziedzin: psychologowie, lekarze, socjologowie, prawnicy. Jednym z prawników był Aleksander Mogilnicki (1875–1956), który podczas licznych wystąpień przedstawiał możliwości opieki nad nieletnimi przestępcami. Był on współtwórcą międzynarodowej organizacji służącej ochronie dzieci (Association international pour la protection de l’enfance). Cel. Niniejszy tekst ukazuje stanowisko A. Mogilnickiego na temat opieki nad dzieckiem. Materiały i metody. Głównymi źródłami są prace A. Mogilnickiego: Dziecko i przestępstwo (1916) i Dziecko wobec prawa (1921), w których autor przedstawił ówczesny stan prawny i możliwości resocjalizacyjne. Wyniki. Ten wybitny prawnik należy do prekursorów pedagogiki resocjalizacyjnej. Wskazał na rolę rodziny w wychowaniu, a także na rozwiązania prawne i zadania pedagogów wobec dzieci przestępczych.

Introduction. Pedagogy at the turn of the 19th century was preoccupied with the problem of how to care for neglected, and even delinquent, children. Many groups, including psychologists, doctors, sociologists, and lawyers, have voiced their opinions about how these children should be resocialised. One of the lawyers dealing with the topic was Aleksander Mogilnicki (1875-1956), who gave numerous presentations about possible care strategies for young delinquents. He also co-founded the International Organization for the Protection of Children (Association international pour la protection de l’enfance). Aim. This publication shows Mogilnicki’s approach to childcare. Materials and methods. The main texts analysed are his works: Dziecko i przestępstwo [Child and Crime] (1916), and Dziecko wobec prawa [Child and the Law] (1921), in which he showcased the contemporary legal situation and resocialization possibilities. Results. Aleksander Mogilnicki is one of the pioneers of rehabilitation pedagogy. He pointed out the role of the family in upbringing, as well as legal solutions and the tasks of educators with regard to criminal children.