Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako quasi globalny pożyczkodawca ostatniej instancji

Celem niniejszego artykułu jest zbadanie możliwości, jakie posiada Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW) w zakresie pełnienia funkcji międzynarodowego pożyczkodawcy ostatniej instancji (international lender of last resort – ILOLR) oraz ocena działań, jakie Fundusz podjął w ramach tej funkcji w okresie globalnego kryzysu finansowego oraz koronakryzysu. Tezę artykułu można sformułować następująco: MFW jest obecnie jedyną międzynarodową instytucją finansową predysponowaną do pełnienia funkcji ILOLR, jednakże pełni tę funkcję w ograniczonym zakresie. W artykule przeanalizowano uwarunkowania i możliwości pełnienia przez MFW funkcji globalnego pożyczkodawcy ostatniej instancji. Analizie poddano możliwości kreacji przez MFW zarówno bezwarunkowej, jak i warunkowej płynności międzynarodowej. Następnie przeanalizowano działania podjęte przez MFW w obu ww. obszarach w celu przeciwdziałania skutkom globalnego kryzysu finansowego oraz koronakryzysu. Wskazano, że podczas tych dwóch kryzysów MFW podjął wiele działań zwiększających możliwość pełnienia przezeń funkcji ILOLR. Zidentyfikowano również bariery dla efektywnego pełnienia przez MFW funkcji globalnego pożyczkodawcy ostatniej instancji. Przeprowadzona analiza dowodzi, że MFW pełni funkcję ILOLR jedynie w ograniczonym zakresie, stąd słuszne jest określanie go mianem quasi globalnego pożyczkodawcy ostatniej instancji. Zastosowane metody badawcze obejmują analizę statystyczno-opisową, analizę porównawczą i studium literatury przedmiotu.

The purpose of this article is to analyze the capacities of the International Monetary Fund (IMF) related to the international lender of last resort (ILOLR) as well as to assess the measures that the Fund has taken in this regard during the global financial crisis (GFC) and the corona crisis. The thesis of this article is that the IMF remains the only international financial institution that is predisposed to act as ILOLR, however the Fund is able to do so only to a limited extent. The author has analyzed determinants and abilities of the IMF to perform the function of ILOLR. In this respect, creation of both unconditional and conditional international liquidity by the Fund was assessed. Subsequently, measures adopted by the IMF during the GFC and the corona crisis in both these areas have been analyzed. The author has pointed out that these undertakings have enhanced the Fund’s role as ILOLR. Nevertheless, barriers to the IMF’s role as ILOLR have been also identified. The analysis carried out lends support to the assertion that the IMF acts as ILOLR only to a limited extent and therefore it is substantiated to apply a term of quasi ILOLR with reference to the Fund.