DISPARITIES IN SOCIAL DEVELOPMENT OF RURAL AREAS IN THE CONTEXT OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF POLISH VOIVODESHIPS

The aim of the paper is to assess disparities in social development of rural areas in Poland in the context of sustainable development. Social development is a multidimensional process; therefore, it requires a two-stage research procedure. The first stage consists in the analysis of the regional differentiation of the indicators for social development of rural areas in Poland in the context of implementing the concept of sustainable development, which is further divided into five social components. The second stage is a multidimensional assessment of disparities in social development of rural areas in Poland, carried out using a taxonomic measure of development. This measure enabled both classifying voivodeships in terms of the achieved level of social development of rural areas and identifying voivodeships with similar characteristics. The time scope of the analysis covered 2008 and 2018 , while the territorial scope covered 16 Polish voivodeships. The study has found a large regional differentiation in terms of social development of rural areas, which confirms the thesis on regional polarization discussed in the literature. It turns out that none of the regions can be regarded as a model example of social development. The results indicate the need for taking measures to reduce development disparities at the social level in rural areas between better and less developed voivodeships. This is necessary to counteract the exclusion of underdeveloped regions.

Celem artykułu jest ocena stopnia zróżnicowania poziomu rozwoju społecznego obszarów wiejskich w Polsce z perspektywy zrównoważonego rozwoju. Rozwój społeczny to proces wielowymiarowy, dlatego jego pomiar wymagał przeprowadzenia dwuetapowego postępowania badawczego. Pierwszy etap to analiza regionalnego zróżnicowania wartości wskaźników objaśniających rozwój społeczny obszarów wiejskich w Polsce w kontekście realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju w rozbiciu na pięć komponentów społecznych. Etap drugi to wielowymiarowa ocena zróżnicowania rozwoju społecznego obszarów wiejskich w Polsce dokonana za pomocą taksonomicznego miernika rozwoju. Miernik ten pozwolił zarówno uporządkować województwa ze względu na osiągnięty poziom rozwoju społecznego obszarów wiejskich, jak i wyodrębnić grupy podobnych województw. Zakres czasowy analizy obejmował lata 2008 i 2018, natomiast zakres terytorialny objął 16 województw Polski. Przeprowadzone badania wskazują, że w Polsce występuje duże zróżnicowanie regionalne pod względem rozwoju społecznego obszarów wiejskich. Badania potwierdzają wyrażaną w literaturze przedmiotu tezę o polaryzacji regionalnej. Okazuje się, że żaden z regionów nie może być potraktowany jako modelowy przykład rozwoju społecznego. Uzyskane wyniki badań wskazują na konieczność podjęcia działań w celu zmniejszenia dysproporcji rozwojowych w zakresie aspektów społecznych na obszarach wiejskich pomiędzy województwami lepiej i słabiej rozwiniętymi. Jest to konieczne dla przeciwdziałania wykluczeniu regionów słabo rozwiniętych.