Zdrowie dzieci i młodzieży jako produkt medialny? (analizy i refleksje)

Wprowadzenie. Wśród wielości reguł pedagogicznych i kanonów zasad zdrowotnych niejednokrotnie trudno dostrzec, jak bardzo edukacja zdrowotna pozrywała więzi pomiędzy pokoleniami, pomiędzy nauczycielami i uczniami, wizją ekranowej rzeczywistości zdrowotnej a realną perspektywą prozdrowotnej przyszłości. Wydaje się, że ani edukacja, ani wychowanie nie stworzyły z „idei wartości zdrowia” w pełni odpowiedzialnego przesłania dla bezpieczeństwa młodego pokolenia. Czy brak tego przesłania wynika z upadku humanizmu myślenia o zdrowiu i dla zdrowia w przyszłości? Cel. O nauczycielach napisano już bardzo wiele. Jak żadna inna grupa zawodowa są oni ciągle poddawani i rozliczani z efektów działań edukacyjnych. Rozliczają ich dyrektorzy szkół, uczniowie, społeczeństwo. Prezentowane rozważania próbują dać odpowiedź na pytania: czy nauczyciel – promotor zdrowia - powinien być przewodnikiem czy też tłumaczem (a może jednym i drugim), aby spełniał on wyobrażenia uczniów, a nie tylko np. pedeutologów. Materiały i metody. Wypowiedź ma charakter teoretyczny. Przy czym, jej konceptualizacja prowadzi do opracowania teorii edukacji zdrowotnej i nawiązuje do fenomenologii oraz idei praktyki w działaniu. Wyniki. Świadome kształtowanie postawy krytycznej może skutecznie przeciwdziałać powierzchowności, szerzeniu się konsumpcjonizmu zdrowotnego i degradacji kultury zdrowotnej. Aktywne analizowanie telewizyjnych obrazów zdrowotnych uzmysławia odbiorcy przewagę wartości zdrowia nad instrumentalną gonitwą o zdrowie będące towarem. Prowadzi do zrozumienia siebie i do zrozumienia drugiego człowieka poprzez odpowiedź na pytanie: Jaki obszar (czyj? właściwy dla kogo?) rzeczywistości zdrowotnej przedstawiają poszczególne telewizyjne teksty i obrazy o charakterze zdrowotnym? Wnioski. Ważne jest, aby nauczyciele współpracowali z pedagogami/psychologami, ponieważ treści programowe kształtują osobowość i tożsamość uczniów. Znajomość czynników wpływających na zdrowie powinna wpisywać się w program i proces kształcenia (edukacji zdrowotnej, wychowania zdrowotnego i socjalizacji).

Introduction. Among many pedagogical rules and principles concerning health norms, it is diffi cult to see how much health education will break with ties between different generations, teachers and pupils, vision of health created by media and real perspective of pro-health future. It seems that neither education nor socialization create an “ideal health value,” being fully responsible for a message for the safety of a young generation. Is the lack of the message result from the fall of humanistic refl exivity about health and for health in future? Aim. A lot has been written about teachers. Unlike any other professional group, they are constantly subject to work effi ciency assessment which is done by headmasters, pupils, and society. This paper sets out to fi nd whether teachers – promoters of health – ought to be a guide or an interpreter (or, perhaps, both), so that they can meet pupils’ expectations – not just those of pedagogists. Materials and methods. The study is purely theoretical. However, ideas presented in the article will lead to the development of a theory of health education in relation to phenomenology and practice theory of action. Results. A consciously created critical attitude will work against superfi ciality, spreading health consumerism and health culture degradation. A critical analyzing of TV health images will help an audience to become more aware of an advantage of health values over a chase for health recognized as a commodity. It will lead to both selfunderstanding and awareness of another person through the question: Which areas (whose? to whom?) of health reality are presented in particular TV texts and images concerning health issues? Conclusion. It is important that teachers cooperate with pedagogues/psychologists, because the school curriculum is designated to shape pupil personality and identity. The recognition of health factors should be included in the school curriculum and education (health education, health teaching, and socialization).