Globalnie i lokalnie ważona kombinacja liniowa jako podejście metodyczne do oceny georóżnorodności geoparków

Artykuł przedstawia analizę porównawczą metody przestrzennej analizy wielokryterialnej w dwóch technikach do oceny georóżnorodności wybranych parków narodowych reprezentujących zróżnicowane typy krajobrazu Polski: obszar górski, wyżynny i nizinny. Pierwsza technika dotyczy globalnie ważonej kombinacji liniowej (G-WLC), natomiast druga – lokalnie ważonej kombinacji liniowej (L-WLC). Oceny georóżnorodności zlewni elementarnych wykonano w oparciu o siedem komponentów środowiska geograficznego wybranych parków narodowych. Do analizy porównawczej uzyskanych wyników ocen georóżnorodności obydwoma technikami wykorzystano indykator georóżnorodności. W artykule wykazano, że technika globalnie ważonej kombinacji liniowej (G-WLC) jest bardziej czuła na georóżnorodność obszarów jednorodnych środowiskowo, np. wyżynnych i nizinnych, natomiast technika lokalnie ważonej kombinacji liniowej (L-WLC) powinna być przeznaczona do badania obszarów heterogenicznych, bardzo zróżnicowanych, szczególnie hipsometrycznie, np. do obszarów górskich.

The paper presents a comparative analysis of the method of spatial multicriteria analysis (S-MCA) with two techniques for the assessment of geodiversity of selected national parks representing various types of Polish landscape: mountain, upland and lowland areas. The first technique concerns the Globally Weighted Linear Combination (G-WLC), while the second one – the Locally Weighted Linear Combination (L-WLC). The geodiversity assessment of elementary catchments was performed with seven components of the geographical environment of selected national parks. The geodiversity indicator was used for a comparative analysis of the obtained results of geodiversity assessments by both techniques. The paper shows that the globally weighted linear combination (G-WLC) technique is more sensitive to the geodiversity of environmentally homogeneous areas, e.g. uplands and lowlands, while the locally weighted linear combination (L-WLC) technique is more suitable in terms of assessment accuracy for the study of heterogeneous, highly diversified areas, especially hypsometrically, e.g. mountainous areas.