Czas na aktywność czy aktywność na czas? Brak czasu wolnego jako bariera aktywności fizycznej dorosłych Polaków

Wstęp. Brak dostatecznej dawki aktywności fizycznej (AF) podejmowanej przez dorosłych Polaków w czasie wolnym, będzie prowadzić do dalszego rozpowszechnienia chorób cywilizacyjnych i wzrostu obciążeń finansowych im towarzyszących. Niewiele wiadomo nt. barier AF Polaków. Materiał i metody. Analizę oparto na danych z badania „Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji w 2012” zrealizowanego przez Główny Urząd Statystyczny. Do identyfikacji determinant deklaracji braku czasu wolnego jako dominującej bariery, zastosowano regresję logistyczną. Wyniki. Jednostki w prime-age, legitymujące się wyższym wykształceniem, prowadzące własną działalność gospodarczą lub gospodarstwo rolne, osoby zamożne, a także członkowie większych gospodarstw domowych charakteryzuje wyższa szansa deklaracji braku czasu wolnego jako bariery dla wolnoczasowej AF. Ponadto mężczyźni wskazują ją częściej niż kobiety. Wnioski. Bariera braku czasu związana jest zarówno z realnymi ograniczeniami budżetowymi, jak i z niskim priorytetem nadawanym tej aktywności. Należy zwiększać świadomość, poszukiwać optymalnych kombinacji aktywności sportowych, wplatać je pomiędzy czynności życia rodzinnego i zawodowego oraz wprowadzać odpowiednie zarządzanie czasem. U osób mniej zamożnych, AF może łagodzić ich niekorzystną sytuację i przeciwdziałać międzypokoleniowemu dziedziczeniu pasywności.

Background. Insufficient leisure-time physical activity among adult Poles will lead to further increase of non-communicable diseases, and accompanying them financial burden. Little is known about the barriers to physical activity in Poland. Material and methods. The analysis is based on the ‘Participation of Poles in sport and recreation in 2012’ study by the Central Statistical Office of Poland. We employ logistic regression to identify the determinants of declaring lack of free time as a dominant barrier. Results. Prime-age individuals, those with tertiary education, own business or farm, less affluent and members of larger households have higher odds of declaring lack of free time as a barrier to physical activity; men exhibit higher odds than women. Conclusions. Lack of time covers both real budget constraint and low priority for this kind of activity. Increasing awareness, promoting finding optimal combinations of sport activity, and interspersing it with family and professional activities, as well as time management should be implemented. For less affluent individuals physical activity additionally mitigates their disadvantage and counteract intergenerational heritance of passiveness.