W świecie masek, czyli o tym, jak osoby z autyzmem spostrzegają ludzką twarz

Ludzka twarz jest jednym z najważniejszych bodźców o charakterze społecznym. Dzięki jego szybkiej i efektywnej analizie jesteśmy w stanie ocenić atrakcyjność fizyczną, poziom inteligencji, niektóre cechy osobowości, zamiary i stany mentalne danej osoby, a także jej nastrój. Przede wszystkim jednak prawidłowa interpretacja wyrazu twarzy partnera interakcji warunkuje powodzenie w nawiązaniu i utrzymaniu zadowalającego obie strony kontaktu społecznego. Deficyt kontaktów społecznych jest z kolei jednym z trzech głównych komponentów autyzmu. Niniejszy artykuł prezentuje zatem krytyczny przegląd najnowszych badań dotyczących percepcji twarzy u osób zdiagnozowanych w ramach autystycznego spektrum zaburzeń (ASD). Przytoczone wyniki sugerują atypowy sposób przetwarzania ludzkiego oblicza u dzieci oraz u dorosłych z autyzmem, a także istnienie anomalii strukturalno-funkcjonalnych w obszarach mózgu odpowiadających za percepcję twarzy i emocji u osób z autyzmem. W artykule została podjęta próba interpretacji zaprezentowanych wyników w kontekście prawidłowego rozwoju percepcji twarzy oraz dwóch poznawczych teorii autyzmu, tj. deficytu centralnej koherencji Uty Frith i braku teorii umysłu Simona Barona-Cohena. Wskazano również na nowe kierunki badań nad problemem spostrzegania ludzkiej twarzy u osób z autyzmem.

The human face is one of the major stimuli of social nature. With its rapid and effective analysis we are able to make judgments about people’s physical attractiveness, moods, certain personality traits, mental states, intentions and even intelligence. Above all, the correct interpretation of someone’s facial expression determines the success in creating and maintaining a mutually satisfying social contacts. In turn, a deficit of social interaction is one of three main components of autistic spectrum disorders (ASD). This article presents a critical review of recent research on face perception in individuals who suffer from ASD. These recent results suggest atypical face-processing in autistic children and adults, and also the existence of structural and functional abnormalities in the brain regions responsible for perception of faces and emotions in people with autism. This work is an attempt to interpret an extensive pool of experimental studies presented here in the context of normal face perception development and the two cognitive theories of autism, namely Utah Frith’s Central Coherence Deficit and Simon Baron-Cohen’s Lack of Theory of Mind. The article also indicated new directions for research into the human face perception difficulties among people with ASD.