Samorząd terytorialny w ujęciu wybranych koncepcji teoretycznych

Samorząd terytorialny jest trwałym elementem współczesnych państw demokratycznych. Jego powołanie uzasadniane jest efektywniejszą od scentralizowanej, dostawą dóbr i usług publicznych. Zasadność przeprowadzenia procesów decentralizacji terytorialnej i powołania samorządu terytorialnego można odnaleźć w różnych koncepcjach teoretycznych, wśród których szczególne miejsce zajmuje teoria federalizmu fiskalnego. W artykule podjęto problem teoretycznego uzasadnienia powołania samorządu terytorialnego i przyznania mu samodzielności. Artykuł ma charakter teoretyczny i poglądowy. Realizacja przyjętego celu wymagała zastosowania metody typowej dla nauk społecznych – analizy literatury. Przeprowadzone badania literaturowe pozwoliły na wskazanie roli samorządu terytorialnego w realizacji zadań publicznych oraz zasadności przyznania mu samodzielności w ujęciu koncepcji teoretycznych. W artykule przeanalizowano wybrane celowo koncepcje teoretyczne odnoszące się do znaczenia samorządu terytorialnego, a mianowicie: teorię federalizmu fiskalnego, teorię wyboru publicznego oraz teorię lokalizmu.

Local government is a permanent element of modern democratic countries. This appointment is justified by a more effective than centralized delivery of public goods and services. The legitimacy of the processes of territorial decentralization and the establishment of local self-government can be found in various theoretical concepts, among which the theory of fiscal federalism has a special place. The article addresses the problem of a theoretical approach justifying the establishment of local government and granting it autonomy. The article is theoretical and comparative. The implementation of the adopted objective required the use of a method typical for social sciences – literature analysis. The literature research allowed to indicate the role of territorial selfgovernment in the implementation of public tasks and the legitimacy of granting it autonomy in terms of theoretical concepts. The article analyzes the theoretically selected theoretical concepts referring to the importance of territorial self-government, namely: the theory of fiscal federalism, the theory of public choice, and the theory of localism.